بی اختیاری ادراری
بی اختیاری می تواند در هر سنی، در زنان و مردان اتفاق بیفتد اما بیشتر در زنان و افراد مسن مشاهده می شود. حدود ۳۰ درصد از زنان مسن و ۱۵ درصد از مردان مسن دچار بی‌اختیاری می شوند. اگرچه بی اختیاری بیشتر در افراد مسن دیده می شود، اما بخش طبیعی از فرآیند پیر شدن نیست.
انواع بی اختیاری ادراری
• بی اختیاری استرسی: نشت ادرار به دلیل افزایش ناگهانی فشار داخل شکم است؛ این بی اختیاری معمولا با سرفه، عطسه، خندیدن، خم شدن یا بلند شدن اتفاق می‌افتد؛ حجم نشت ادرار در این شرایط معمولاً کم تا متوسط است.
• بی اختیاری فوریتی: نشت کنترل نشده ادرار (با حجم متوسط تا زیاد) است که بلافاصله پس از نیاز فوری و غیر قابل کنترل به دفع ادرار رخ می دهد. وقتی چنین مشکلی وجود داشته باشد، بیدار شدن در طول شب برای ادرار کردن (شب ادراری) و بی اختیاری در طول شب معمول است.
• بی اختیاری سرریزشده: این نوع از بی اختیاری زمانی اتفاق می‌افتد که مثانه بیش از حد پر شده باشد. حجم آن معمولاً کم است اما ممکن است نشتی ادرار مداوم باشد و در نتیجه مقدار زیادی از ادرار دفع شود.
• بی اختیاری عملکردی: نشت ادرار به دلیل مشکل در تفکر یا اختلال جسمی که ارتباطی با کنترل ادرار ندارد. به عنوان مثال ممکن است فرد به دلیل بیماری آلزایمر نیاز به دفع ادرار یا محل درست توالت را تشخیص ندهد. همچنین ممکن است افرادی که در بستر بیماری هستند، نتوانند فوراً خود را به توالت برسانند یا از تختخواب خارج شوند.
بیوفیدبک در درمان بی اختیاری ادراری استرسی
یکی از علل شایع بی اختیاری استرسی، ضعف عضلات کف لگن است که معمولا در زنان مسن با سابقه بارداری و زایمان طبیعی مکرر دیده می شود. در این موارد یکی از بهترین درمان ها تقویت عضلات کف لگن است و یکی از ابزارهای موثر و جدید برای تقویت این عضلات بیوفیدبک است. درمان بیوفیدبک کف لگن با آموزش مغز و عضلات عمل می کند تا کمک کند این ارگان‌ها همراه با یکدیگر برای انقباض عمل کنند. شناسایی و آموزش این عضلات برای برخی افراد دشوار است اما با تکنیک بیوفیدبک همراه با تمرینات کگل، به بیماران کمک می شود تا یاد بگیرند که چگونه به شکل صحیح عضلات کف لگن را شل و سفت کنند تا عملکرد آنها موثرتر باشد.
بیوفیدبک چگونه انجام می شود؟
در این روش درمانی، یک پروب حسگر کوچک، در خانم‌ها به صورت واژینال و در آقایان به صورت مقعدی وارد می شود و سپس پدهای کوچکی روی شکم بیمار قرار می گیرند. اطلاعات دریافت شده به منظور اندازه گیری انقباض و شل شدن عضلات کف لگن و عضلات شکم، روی صفحه رایانه نمایش داده می شوند. این اطلاعات نه تنها عضلات لگن، بلکه عضلات مجاور مانند عضلات شکم را نیز نشان می دهند که بیمار در تلاش برای غلبه بر مشکلی که باعث ضعف یا آسیب عضلات کف لگن شده است، حرکت آنها را جایگزین عضلات کف لگن کند.
نکته مهم: اصلاح الگوی زندگی، ورزش درمانی مناسب و به کارگیری روشهای طب فیزیکی و توانبخشی سبب اثربخشی بیشتر و طولانی تر درمان خواهد شد و جز لاینفک همه روشهای درمانی است.
تمرینات کگل درمانی موثر در بی اختیاری ادراری
همه ما می دانیم که ورزش کردن به سلامتی ما کمک می کند و باعث شادابی و تندرستی ما می شود. بعضی از ورزش ها به عنوان تمرین برای رفع بیماری های خاصی توسط پزشکان متخصص به بیماران آموزش داده می شود. یکی از این ورزش ها، ورزش کگل می باشد که برای تقویت عضلات و ماهیچه های کف لگن بسیار کاربرد دارد. این تمرینات ورزشی سبب تقویت عضلات مجرای ادراری کنترل ادرار می شود. به طور کلی تمرینات و ورزش هایی که سبب انقباض و سپس رها کردن عضله ای می شود به تمرینات کگل معروف هستند. لگن محدوده ای بین عضلات ران می باشد که وظیفه اصلی آن نگهداری ناحیه تناسلی فرد است. اگر عضلات لگن به خصوص کف لگن که بافت هایی زنجیروار در قسمت پایینی لگن است ضعیف شوند و قدرت خود را از دست بدهند، اختلالات ناتوانی کنترل عملکرد مثانه و روده را به همراه خواهد داشت. با انجام ورزش کگل می توان اندام های کف لگن را تقویت کرد. مزیت ورزش کگل این است که در هر زمان و هر مکانی قابل اجرا هستند.