نام تاندون برای تعداد زیادی از افراد آشناست. بدون وجود تاندون ها، عملا حرکت معنایی نخواهد داشت. تاندون، بافتی است که استخوان و ماهیچه را به یکدیگر وصل کرده و در حقیقت، همانند یک اهرم انتقال دهنده انرژی عمل می کند. جالب است بدانید که تاندون ها از ماهیچه ها سفت تر هستند، استحکام کششی بیشتری دارند. در نتیجه تحمل نیروهای زیاد برای آن ها آسان تر خواهد بود. به طور مثال، برخی از تاندون های پا می توانند بیش از ۸ برابر وزن بدن را تحمل کنند. تاندون ها از کلاژن ساخته شده اند. از مهم ترین تاندون های موجود در اندام های تحتانی بدن، می توان به آشیل اشاره کرد. این تاندون، عملکرد فوق العاده مهمی در بدن دارد. البته اگر فشار زیادی به آن وارد شود، متاسفانه آسیب می بیند. اما شیوه های توانبخشی و فیزیوتراپی سرعت بهبودی این تاندون را افزایش داده است. در ادامه به جزئیات و عملکرد تاندون آشیل می پردازیم. با ما همراه باشید.
ساختار و عملکرد تاندون آشیل در بدن انسان
جالب است بدانید که آشیل، ضخیم ترین و قوی ترین تاندون موجود در بدن است. نام دیگر آشیل،tendo calcaneus می باشد. وجود تاندون آشیل سبب می شود تا ماهیچه های ساق پا به استخوان پاشنه متصل شوند. ساختار آشیل از قسمت میانی ساق پا نشات گرفته و از محل اتصال دو سر عضلات گاستروکنمیوس و عضله سولئوس شکل می گیرد. آشیل تقریباً ۱۵ سانتی متر طول دارد. نام این تاندون برگرفته از نام اسطوره یونان باستان، آشیل است. تاندون آشیل امکان راه رفتن، خم شدن، دویدن، پریدن و حرکت روی انگشتان پا را برای ما مهیا می کند. در حقیقت ما حرکت کردن خود را به تاندون آشیل مدیون هستیم. تاندون آشیل قدرت بسیار زیادی دارد. جالب است بدانید که تاندون، به دلیل محدودیت در خون رسانی و فشار زیاد وارد شده بر آن، بسیار آسیب پذیر می باشد. با افزایش سن و فعالیت، به مرور زمان، کارایی آشیل کاهش پیدا می کند. آسیب آشیل می تواند به تدریج آغاز شده و یا به یکباره ایجاد شود.
پارگی تاندون آشیل چه دلایلی دارد؟
پارگی تاندون آشیل در اکثر موارد، به دلیل فشار بیش از حد بر روی تاندون ایجاد می شود. به طور مثال اگر هنگام ورزش کردن، یک حرکت را به صورت مکرر و با شدت زیاد انجام دهید، احتمال پارگی آشیل افزایش پیدا خواهد کرد. کشش بیش از حد نیز می تواند آسیب زیادی به آشیل وارد کند. غواصان، فوتبالیست ها، والیبالیست ها و دوندگان بیشتر در معرض پارگی تاندون آشیل قرار می گیرند. این آسیب می تواند به مرور زمان بر اثر پارگی های کوچک و یا بر اثر یک فشار بسیار زیاد و به صورت ناگهانی پاره شود. به ندرت تاندون آسیل بر اثر ضربه مستقیم مانند برش عمیق ایجاد می گردد.
چه دلایلی ریسک پارگی تاندون آشیل را افزایش می دهند؟
علاوه بر فشار بیش از حد و تمرین مکرر، عواملی وجود دارند که ریسک پارگی تاندون آشیل را افزایش می دهند. البته راه های جلوگیری از این اتفاق نیز وجود دارد که در ادامه نقاله به آن می پردازیم:
- با افزایش سن، به مرور زمان استحکام و انعطاف پذیری ماهیچه ها و تاندون ها کاهش پیدا می کند. به همین دلیل، آسیب پذیری آشیل شما با افزایش سن، بیشتر خواهد شد.
- قبل از ورزش حرفه ای، اگر از تمرین های ابتدایی و کششی برای گرم کردن استفاده نکنید، تاندون شما مستعد آسیب می شود.
- مصرف استروئیدها و برخی آنتی بیوتیک ها نیز سبب افزایش احتمال پارگی تاندون خواهد شد.
- برخی بیماری ها از جمله نقرس، آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE ، لوپوس)، نارسایی کلیه و دیابت هم در دسته عوال پر خطر قرار دارند.
- استفاده از کفش های نامناسب، دویدن یا راه رفتن بر روی سخت نرم و آسیب قبلی تاندون نیز می تواند سبب پارگی آشیل شما شود.
- چاقی بیش از حد نیز، فشار وارد شما به آشیل را افزایش می دهد.
پارگی تاندون آشیل چه علائمی دارد؟
- در هنگام پارگی تاندون آشیلف ممکن است یک صدای –پاپ- شنیده شود. در این هنگام، یک درد ناگهانی بسیار شدید در پشت ساق پای شما سمت پاشنه ایجاد خواهد شد.
- راه رفتن برای شما بسیار سخت بوده و لنگان لنگان حرکت می کنید.
- درد شما هنگام فعالیت بدتر می شود و نمی توانید پای خود را کاملا بر روی زمین بگذارید.
- تورم و کبودی در ساق پای شما مشاهده می شود.
- به مرور زمان، تورم در ناحیه مچ پا ایجاد خواهد شد.
- نمی توانید روی انگشتان پای خود بایستید و یا پا را به سمت پایین حرکت دهید.
پارگی تاندون آشیل چگونه تشخیص داده می شود؟
با مشاهده علائم بالا، سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید. در ابتدا، پزشک درباره فعالیت های اخیر و میزان آن ها از شما سوالاتی می پرسد. پس از گرفتن شرح حال کامل، معاینات فیزیکی آغاز می شود. معاینه فیزیکی تاندون آشیل برای بررسی خار استخوان، درد و تورم انجام خواهد شد. همچنین پزشک از شما می خواهد که حرکت کرده یا ساق پای خود را منقبض کنید. پس از تشخیص اولیه، دستور تصویر برداری صادر می شود. برخی اوقات پارگی تاندون آشیل با پیچ خوردگی مچ پا اشتباه گرفته می شود. به همین دلیل تشخیص درست و به هنگام بسیار حائز اهمیت می باشد. با استفاده از اشعه ایکس، تورم بافت اطراف مچ پا، سایر آسیب های استخوانی یا کلسیفیکاسیون تاندون نشان داده می شود. سونوگرافی، پارگی های جزئی تاندون را نمایان می کند. همچنین، MRI تصویربرداری عالی برای ارزیابی وجود هرگونه تجمع مایعات، ضخیم شدن تاندون، بورسیت و پارگی نسبی تاندون می باشد.
درمان پارگی تاندون آشیل به چه صورت است؟
شیوه های درمانی پارگی آشیل در دو دسته درمان های جراحی و غیر جراحی قرار دارند. محل و میزان پارگی، فیزیک بدنی و تشخیص متخصص مشخص می کند که آیا بیمار به عمل احتیاج دارد یا خیر. همچنین اگر بیماری به درمان های غیر جراحی به خوبی اسخ ندهد، ناچارا باید از جراحی بهره بگیریم. درمان غیر جراحی معمولا برای پارگی های جزئی مطرح می شود. در این روش، پای بیمار را داخل گچ قرار می دهند. این درمان، چند هفته به طول می انجامد و برای کاهش درد بهتر است از مسکن های بدون نسخه یا OTC استفاده کنید. در شیوه های جراحی، با برش ناحیه مورد نظر، دو سمت تاندون آشیل را به یکدیگر متصل می کنند. پس از آن، پا را در گچ قرار می دهند تا نایح مورد نظر به خوبی به یکدیگر متصل شوند. مهم ترین امر پس از شیوه های درمانی جراحی و غیر جراحی، انجام تمرین های فیزیوتراپی و توانبخشی است.
توانبخشی و فیزیوتراپی چگونه به پارگی آشیل کمک می کند؟
روش های توانبخشی و فیزیوتراپی به ما کمک می کند تا قدرت و انعطاف پذیری آشیل را تقویت کنیم. به این ترتیب، پس از گذشت مدت زمان کوتاهی می توانیم به راحتی راه بریم، بدویم، به باشگاه برویم و بپریم! البته لازم است که جلسات فیزیوتراپی با دقت و استمرار پیش برود. توانبخشی و فیزیوتراپی، شامل برنامه های زیر است که سرعت بهبودی شما را افزایش خواهد داد:
- انجام تمرین های کششی و افزایش انعطاف پذیری. آنها به شما کمک می کنند قدرت خود را که ممکن است در زمان بهبود تاندون از دست داده اید ، بازیابی کنید.
- فعالیتهای استقامتی مانند دوچرخه ثابت
- بهره گیری از ماساژ، شاک ویوتراپی تزریق پلاکت نیز بسیار موثر خواهد بود.
درمان پارگی تاندون آشیل در فردیس کرج
کلینیک درمانی نشاط البرز واقع در فردیس کرج اراعه راهکار های درمانی برای درمانپارگی تاندون آشیل ، روش های تشخیص نوین همچنین کادر درمانی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی همچنین گروه فیزیوتراپی در خدمت بیماران عزیز میباشد که امکان ویزیت را برای بیماران ساکن کرج و فردیس فراهم اورده است.
