سونوگرافی عضلات اسکلتی
حرکت کردن، راه رفتن، صحبت کردن، خوابیدن، تپش قلب و… همه و همه به وسیله عضلات بدن انجام می شود. بدون وجود عضله، توانایی انجام هیچ کاری را نخواهیم داشت. این عضلات به انواع مختلفی مثل اسکلتی، قلبی و صاف تقسیم می شوند که هر یک شکل و ویژگی خاص خود را دارند. حدود ۲۵۰ عضله در سراسر بدن کار می کنند تا ما بتوانیم امور روزانه زندگی خود را انجام دهیم. البته کارکرد این دسته از اندام ها به ویژه عضله اسکلتی با وجود بافت های دیگری مانند تاندون، رباط، استخوان و دستگاه عصبی کامل می شود. در برخی از مواقع، به علت آسیب های مختلف مثل تصادف، جراحات ورزشی و برخی از بیماری ها، عضلات اسکلتی ما دچار اختلال می شوند که فرآیند حرکت و تعادل را با مشکل رو به رو می کنند. برای تشخیص آن ها از روش های مختلفی استفاده می شود که یکی از آن ها، سونوگرافی عضلات اسکلتی است. در ادامه مقاله به بیان جزئیات و روند این فرآیند مهم می پردازیم. با ما همراه باشید.
عضله اسکلتی چیست؟
عضلات اسکلتی، یکی از سه عضله مهم بدن می باشد که در مهره داران، عضله ارادی نیز خوانده می شود. عضلات اسکلتی توسط مجموعه ای از رشته ها به نام تاندون به استخوان وصل شده که سبب حرکت اندام های مختلف بدن می شود. بر خلاف عضله صاف و قلبی، عضله اسکلتی در اکثر مواقع تحت نیرو و اراده خود انسان است. شکل این عضله، به حالت مخطط بوده و معمولا به صورت چند هسته ای دیده می شود. رشته های عضلانی اسکلتی توسط بافت همبند به هم متصل شده و با اعصاب و رگ های خونی ارتباط برقرار می کنند.
سیستم اسکلتی -عضلانی چگونه کار می کند؟
سیستم عصبی (مرکز فرماندهی بدن شما) حرکات ارادی عضلانی شما را کنترل می کند. تعداد عضلات درگیر در حرکت بسته به نوع فعالیت متفاوت است. اما به طور کلی، مراحل تحریک و حرکت به صورت زیر است:
- سیستم عصبی (مغز و اعصاب) پیامی را برای فعال سازی عضلات اسکلتی (ارادی) شما ارسال می کند.
- ماهیچه در برابر محرک از خود پاسخ نشان داده و منقبض می شود.
- وقتی عضله منقبض می شود، تاندون را می کشد. تاندون ها عضلات را به استخوان متصل می کنند.
- تاندون استخوان را می کشد و باعث حرکت آن می شود.
- برای شل کردن عضله ، سیستم عصبی شما پیام دیگری می فرستد که اصطلاحا به آن، پیام مهری می گویند.
- استخوان را به حالت استراحت درمی آید.
تصویربرداری از سیستم اسکلتی عضلانی چگونه انجام می شود؟
سونوگرافی یک تصویربرداری بی درد و بدون خطر است که با استفاده از امواج صوتی انجام می شود. به سونوگرافی اسکن یا تصویربرداری اولتراسوند نیز گفته می شود. با استفاده از یک مبدل کوچک و ژل که مستقیم روی پوست قرار می گیرد، امواج به درون بدن فرستاده شده و با استفاده از بازتاب آن ها می توانیم تصویر ناحیه مورد نظر را تهیه کنیم. سونوگرافی یک آزمایش پزشکی غیرتهاجمی است که به پزشکان کمک می کند تا شرایط بیمار را ارزیابی و درمان دارویی را آغاز کنند.
موارد استفاده از سونوگرافی اسکلتی عضلانی چیست؟
- پارگی تاندون یا تاندونیت در شانه، تاندون آشیل و بسیاری از تاندون های دیگر در سراسر بدن.
- پارگی عضلات، جمع شدن توده یا مایعات در بدن.
- رگ به رگ شدن
- آرتریت روماتوئید
- سندرم تونل کارپ
- تومورهای بافتی خوش خیم یا بدخیم
- کیست گانگلیون
- دررفتگی ران در نوزادان
- ورود اجسام خارجی به بافت عضله
- ناهنجاری های عضلات گردن در نوزادان مبتلا به تورتیکولیس
در هنگام انجام سونوگرافی اسکلتی عضلانی، چه مواردی لازم است؟
از شما خواسته می شود که لباس های خود را دربیاورید و گان بپوشید. دستگاه های سونوگرافی به وجود اشیا فلزی حساس هستند پس حتما اشیا فلزی مثل جواهرات را خارج کنید. از آنجایی که فرآیند اولتراسوند عضلانی به حرکت حساس هست، ممکن است این روش برای کودکان به طول بیانجامد. برای آرام سازی کودک خود حتما از اسباب بازی، کتاب یا موسیقی مورد علاقه او استفاده کنید تا آرام شود. این روش به هیچ عنوان درآور نیست و هیچ آسیبی به شما یا کودکان عزیزتان وارد نمی شود.
تجهیزات اولتراسوند به چه صورت عمل می کنند؟
اسکنرهای اولتراسوند از یک کامپیوتر پیشرفته پزشکی، صفحه نمایش و یک پروپ تشکیل شده است. ممکن است در طول انجم یک آزمایش از چندین پروپ مختلف استفاده شود. پروپ امواج صوتی را به داخل بدن می فرستد و پژواک آن ها را دریافت می کند. پزشک قبل از شروع معاینه، از ژل استفاده می کند. این ژل سبب می شود تا امواج به خوبی در داخل بدن حرکت کنند. (اصطلاحا به آن پژواک می گویند) کامپیوتر بر اساس دامنه، فرکانس و مدت زمان بازگشت سیگنال به پروپ و همچنین نوع ساختار بدن، یک تصویر مناسب ایجاد کرده و اطلاعات مورد نظر را در اختیار پزشک متخصص قرار می دهد.
نکات مهم در انجام سونوگرافی
- بیشتر معاینات سونوگرافی بدون درد و سریع بوده و به راحتی انجام می شود.
- معاینه سونوگرافی اسکلتی عضلانی معمولاً طی ۱۵ تا ۳۰ دقیقه انجام می شود اما ممکن است گاهی بیشتر طول بکشد.
- پس از معاینه، هیچ دوره نقاهتی وجود ندارد و به راحتی می توانید فعالیت های روزمره خود را از سر بگیرید.
مزایا و استفاده از اوتراسوند در بررسی سیستم اسکلتی- عضلانی
- اولتراسوند غیر تهاجمی است (بدون تزریق).
- سونوگرافی تقریبا در تمام استان ها و شهرستان های کشور در دسترس است، استفاده از آن آسان بوده و هزینه کمتری نسبت به سایر روش های تصویربرداری دارد.
- در مقایسه با MRI ، سونوگرافی ممکن است جزئیات داخلی بیشتری را هنگام ارزیابی ساختارهای بافت نرم مانند تاندون ها و اعصاب فراهم کند.
- بیمارانی که از دستگاه ضربان ساز یا سایر وسائل کاشت شده در بدن خود استفاده می کنند، بدون هیچ نگرانی می توانند از روش سونوگرافی بهره مند شوند.
- تصویربرداری با سونوگرافی بسیار بی خطر است و از اشعه استفاده نمی شود.
- سونوگرافی به راحتی بافت های نرم از جمله غضروف را نمایش می دهد.
- تا به حال هیچ ضرری از این دست شناسایی نشده است.
