در این مقاله از کلینیک نشاط البرز واقع در فردیس کرج به برسی عارضه تاخیر گفتار در کودکان، عواملی که سبب بروز اینعارضه میشوند، روش های تشخیص و درمان ان پرداخته ایم…

معمولا اولین کلمه ای که از دهان کودکان خارج می شود، مامان و بابا است. کودکان معمولا در سن دو سالگی می توانند برخی از عبارت ها و کلمات را بیان کنند. تحقیقات نشان داده که کودکان دو ساله به طور معمول می توانند ۵۰ کلمه را به زبان بیاورند. البته صحبت کردن تنها راه ارتباطی نیست. کودک با استفاده از ابزارهای احساسی مانند گریه و خنده، نیاز خود را آشکار می کند.

اما مسلما صحبت کردن وضوح بیشتری خواهد داشت و شما می توانید دقیق تر به نیاز او رسیدگی کنید. والدین حساسیت زیادی بر روی گفتار فرزندانشان دارند. در برخی از مواقع ممکن است که کودک، نخواهد یا نتواند صحبت کند. در این صورت، تاخیر گفتار در کودکان ایجاد می شود که باید حتما جدی گرفته شود. این امر دلایل و جزدیات متعددی دارد که در ادامه مقاله به آن می پردازیم. با ما همراه باشید.

تاخیر گفتار چیست؟

تأخیر در رشد گفتار ممکن است علامت بسیاری از اختلالات مانند عقب ماندگی ذهنی، کم شنوایی، اوتیسم و فلج مغزی باشد. تاخیر در گفتار زمانی اتفاق می افتد که که کودک در درک و یا استفاده از زبان گفتاری مشکل داشته باشد. این مشکل باید بیش از پیش جدی گرفته شود. کودکانی که دچار تاخیر در گفتار می شوند معمولا با یادگیری کلمات یا گفتن اولین کلمات، ساخت جمله، ساخت واژگان و درک جملات و واژه ها مشکل دارند. برخی از تأخیرهای زبانی با شرایطی مانند اختلال طیف اوتیسم (ASD) ، سندرم داون یا ناشنوایی و کم شنوایی در ارتباط هستند.

اگر کودکی تاخیر در گفتار داشته باشد که از بین نرود، ممکن است نشانه ای از یک اختلال رشدی باشد. این مشکلات زندگی روزمره آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. کشف به موقع و مداخله زودهنگام ممکن است نقص های عاطفی، اجتماعی و شناختی این ناتوانی را کاهش داده و نتیجه را بهبود بخشد.

گفتار درمانی پس از سکته مغزی

اپیدمیولوژی تاخیر گفتار در کودکان

به دلیل نبود ابزارهای تشخیصی دقیق و کارآمد، آمار دقیقی از اپیدمیولوژی تاخیر گفتار در کودکان در دسترس نیست. این موانع شامل تفاوت در معیارهای تشخیصی ، عدم اطمینان از مشاهدات تأیید نشده والدین، فقدان روش های تشخیصی قابل اعتماد و عدم بازیابی و بروز رسانی اطلاعات است. اما آمار ها نشان داده که تأخیر گفتاری یک مشکل شایع در دوران کودکی است که ۳ تا ۱۰ درصد کودکان را درگیر می کند. این اختلال در پسران سه تا چهار برابر بیشتر از دختران است.

علائم تاخیر در گفتار کودکان چیست؟

تاخیر در گفتار زبان در بازه های زمانی مختلف، علائم متفاوتی از خود نشان می دهد. در ابتدا باید به رفتارهای کودک خود توجه کرده و در صورت مشاهده هر گونه از علائم زیر، به پزشک متخصص مراجعه کنید. هر یک از این نشانه ها ممکن است به یک بیماری یا ناتوانی خاصی مربوط شود که تشخیص زود هنگام می تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

• علائم تاخیر در گفتار تا ۱۲ ماهگی:

  • کودک از حرکاتی مانند دست تکان دادن برای خداحافظی استفاده نمی کند.
  • به نام خود واکنشی نشان نمی دهد.
  • وقتی به وسیله ای نیاز دارد، نمی تواند نیاز خود را بیان کند.

• علائم تاخیر در گفتار تا ۱۵ ماهگی:

  • کلماتی مانند نه را درک نکرده و به آن ها پاسخی نشان نمی دهد.
  • سخن نمی گوید و هیچ واژه ای را بیان نمی کند.
  • وقتی از آن ها سوال می شود که « ….. (مثلا توپ) کجاست؟» به جای خاصی اشاره نمی کنند.
  • اگر به او بگویید که « به …. (مثلا پرنده) نگاه کن!» هیچ واکنشی از خود نشان نمی دهد.

• علائم تاخیر در گفتار تا ۱۸ ماهگی:

  • دستورات ساده مانند “دست نزن” را نمی فهمد.
  • از کلماتی مانند “مامان” یا “بالا” استفاده نمی کند.
  • به سوالاتی مانند «این چیست؟» یا «کفش کجاست؟» پاسخ نمی دهد.
  • نمی تواند به قسمت های اصلی بدن مانند سر، چشم یا بینی اشاره کند.

• علائم تاخیر در گفتار تا ۲۴ ماهگی:

  • دایره لغات او کمتر از ۱۰۰ کلمه است.
  • از کارهای دیگران یا کلمات تقلید نمی کند.
  • با اسباب بازی های خود بازی نمی کند، مانند تغذیه عروسک.

• علائم تاخیر در گفتار تا ۳۰ ماهگی:

  • دایره لغات او کمتر از ۳۰۰ کلمه می باشد.
  • افعال عملی مانند خوردن یا دویدن را به زبان نمی آورد.
  • جملات او از نظر گرامری و ترتیب کلمات مشکلات زیادی دارند.

• علائم تاخیر در گفتار تا ۳-۴ سالگی:

  • تمایلی ندارد که سوال بپرسد.
  • از جملاتی مانند “من این را نمی خواهم” یا “کامیون من خراب است”استفاده نمی کند.
  • قادر به گفتن یک داستان ساده نیست.

چه دلایلی سبب ایجاد تاخیر در گفتار می شوند؟

تاخیر در گفتار دلایل مختلفی دارد. به عنوان مثال، یکی از دلیلی که ممکن است در ابتدا مهم به نظر نرسد، زندگی کردن در خانه ای است که با کودک به دو زبان صحبت می کنند. در این صورت، مغز کودک باید انرژی و فعالیت بیشتری از خود نشان دهد. در نتیجه ممکن است دیرتر زبان بگشاید. از سایر عوامل ابتلا به تاخیر در گفتار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ناتوانی ذهنی
• اختلالات رشدی
• از دست دادن شنوایی
• محرومیت روانی – اجتماعی (پدر و مادر وقت ندارند که با کودک خود صحبت کنند)
• توهین انتخابی (کودک تمایلی به صحبت کردن ندارد)
• فلج مغزی (اختلال حرکتی ناشی از آسیب مغزی)
• اوتیسم
• دو قلو بودن

کار درمانی در کرج

متخصص طب فیزیکی در کرج

تاخیر در گفتار چگونه تشخیص داده می شود؟

به همراه فرزند خود به پزشک مراجعه کنید. در ابتدا پزشک از شما (والدین) سوالاتی درباره نحوه ارتباط کودک با شما و محیط اطراف می پرسد. سپس سعی می کند که با کودک ارتباط بیشتری برقرار کند. البته برای تشخیص قوی تر، ممکن است به سایر متخصصین ارجاع داده شوید تا احتما وجود بیماری های ذهنی بررسی شود. تشخیص این بیماری چندان ساده نیست و باید آزمایشات گسترده ای صورت پذیرد.

گفتار درمانی چیست

شیوه درمان تاخیر گفتاری

کودک شما ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. برخی از کودکان فقط به زمان بیشتری نیاز دارند تا زبان بگشایند. اما اگر کودک شما به درمان نیاز دارد، نوع آن به علت بیماری بستگی دارد. دکتر شما علت مسئله فرزندتان را به شما می گوید و در مورد گزینه های درمانی با شما صحبت می کند. در مرحله اول ممکن است به یک گفتار درمانگر ارجاع داده شوید. این فرد به کودک شما کمک می کند که بهتر صحبت کنید و قدرت درک خود را تقویت کند. همچنین به شما یاد می دهد که چگونه با فرزند خود صحبت کنید. روانشناس، کاردرمانگر و مددکار از دیگر متخصصینی هستند که ممکن است پزشک به شما پیشنهاد دهد.