کم شنوایی، یک وضعیت دائمی است که نیازمند پیشگیری‌های لازم برای کنترل سلامت شنوایی فرد خواهد بود. قرار گرفتن در معرض صداهای بلند یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش شنوایی معرفی شده است. البته با پیشروی سن، اکثر افراد درجاتی از کاهش شنوایی را تجربه می‌کنند. حفظ شنوایی در سطح مناسب بسیار مهم است تا از بدتر شدن وضعیت فرد جلوگیری شود. در صورتی که نگران سلامت خود هستید، توصیه می‌شود به متخصص مربوطه مراجعه کرده و شنوایی سنجی را انجام دهید.
دلایل اصلی کم شنوایی
کاهش قدرت شنوایی ممکن است به دلیل وجود مشکلات مختلف در مسیر شنوایی فرد ایجاد شود. این مشکلات می‌توانند به قسمت‌های گوش خارجی و میانی و یا بخش داخلی گوش و ارتباط عصبی با مغز مربوط شوند.
همچنین بعضی افراد به صورت مادرزادی با مشکل در شنوایی به دنیا می‌آیند، در حالی که دیگران به دلیل عدم توجه به عوامل تأثیرگذار بر سلامتی و در طول زمان دچار این وضعیت می‌شوند. به هر حال دلایل رایج این وضعیت شامل پیری و قرار گرفتن در معرض صداهای بلند هستند.
توجه داشته باشید افرادی که در محیط‌های پر سروصدا کار می‌کنند، با خطرات بیشتری برای تجربه کم شنوایی روبرو هستند. این افراد شامل کارگران ساختمانی، موسیقی‌دانان، کشاورزان، معدنچیان و پرسنل نظامی می‌شوند. گوش دادن به موسیقی با صدای بلند از طریق هدفون یا حضور در مکان‌های پر صدا هم می‌تواند عاملی برای کاهش شنوایی ما باشد.
کاهش قدرت شنیداری چه انواعی دارد؟
محققان برای درک بهتر این مسئله، کاهش در قدرت شنیداری افراد را بر اساس دلایلی که موجب این وضعیت می‌شوند، در انواع مختلفی تقسیم کرده‌اند.
- اختلالات پردازش شنوایی: این نوع مشکل شنوایی زمانی رخ می‌دهد که مغز ما در پردازش صداها دچار مشکل می‌شود. به عبارت دیگر، ممکن است مشکلی در درک گفتار یا تشخیص مکان منبع صداها داشته باشیم.
- کاهش شنوایی هدایتی: این نوع مسئله شنیداری هم وقتی تجربه می‌شود که مشکلی در بخش خارجی یا میانی گوش ما وجود دارد و صدا نمی‌تواند به گوش داخلی برسد. علل این نوع کاهش شنوایی می‌تواند شامل وجود موم در گوش، عفونت گوش، پاره شدن پرده در گوش، وجود مایع در گوش میانی و رشد غیرطبیعی استخوان در گوش میانی (معروف به اتواسکلروز) باشد.
- کاهش شنوایی حسی عصبی: این نوع کاهش شنوایی زمانی که مشکلی در حلزون (قسمتی از گوش داخلی که منشا اصلی شنوایی است) یا عصب حسی شنوایی وجود دارد، رخ می‌دهد. علت اصلی این مشکل می‌تواند شامل پیری (معروف به پرسبایکوزیس)، برخی عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، عفونت‌ها، جراحات وارد شده به سر، مصرف بعضی داروها و مواد شیمیایی و غیره باشد. این نوع کم شنوایی بیشتر به صورت دائمی تجربه می‌شود.
- کم شنوایی مختلط: در این وضعیت، هم کاهش شنوایی هدایتی و هم کاهش شنوایی حسی عصبی در یک فرد وجود دارد. به عبارت دیگر، مشکلات مختلف می‌توانند مسیر شنوایی را تحت تأثیر قرار دهند. مهم است بدانید که در هر نوع از این وضعیت‌ها، تشخیص و درمان صحیح با توجه به علت و شدت مشکل باید توسط پزشک متخصص (مثلا جراح گوش و حلق و بینی یا متخصص شنوایی) انجام شود.
روش های درمانی مورد نیاز
روش‌های درمانی مؤثر برای کاهش شنوایی وجود دارند، اما در هر صورت بسته به علت و شدت وضعیت شما ممکن است نوع درمان متفاوتی را نیاز داشته باشید. در صورتی که کاهش شنوایی قابل جبران نباشد، راهکارهایی مانند استفاده از دستگاه‌های کمک شنوایی مفید است. سمعک‌ها، کاشت حلزونی (Cochlear Implant) و دستگاه‌های شنیداری کمکی مانند آمپلی‌فایرهای شخصی و هدفون، عمده راهکارهای در دسترس برای بهبود شنوایی هستند.
سمعک‌ها از طریق تقویت صداها به شما کمک می‌کنند، در حالی که کاشت حلزونی فرایند وابسته به جراحی است که الکترودها صوت را در گوش داخلی هدایت کرده و به مغز ارسال می‌کند. ایمپلنت‌های جراحی دیگر هم وجود دارند که به ما در بهبود شنوایی کمک خواهند کرد.
به طور کلی، برای انتخاب مناسب‌ترین راهکار درمانی برای کم شنوایی خود، بهتر است با یک متخصص شنوایی مشورت کنید تا راهنمایی صحیحی به شما بدهد و بر اساس نیازهای خودتان، بهترین درمان را پیشنهاد کند.
روش‌های پیشگیری از کم شنوایی
با توجه به نکات مذکور در متن، روش‌های پیشگیری از کاهش شنوایی عبارتند از:
- محافظت از گوش‌ها: دوری از صداهای بلند و استفاده از گوش‌گیرها یا گوش‌بندهای مناسب محیط‌های صنعتی می‌تواند به حفاظت از شنوایی کمک کند.
- شنوایی سنجی: برای اطمینان از سلامت شنوایی خود، میتوانید به صورت منظم شنوایی سنجی انجام دهید. در صورت تغییرات چشمگیر در شنوایی، میتوانید اقدامات لازم را برای جلوگیری از پیشرفت این وضعیت انجام دهید.
- اجتناب از خطرات: از سرگرمی‌ها و فعالیت‌هایی که ممکن است به شنوایی آسیب برسانند، دوری کنید. به عنوان مثال، اسکی برفی و شکار بدون استفاده از تجهیزات مناسب، استفاده از ابزارهای برقی یا گوش دادن به کنسرت‌های راک. در صورت لزوم، میتوانید از محافظ‌های شنوایی استفاده کنید و در مقابل صداهای گوش‌خراش و سروصداهای ناخوشایند از خودتان مراقبت کنید. همچنین، کاهش صداها در حین گوش دادن به موسیقی نیز می‌تواند مفید باشد. با رعایت این مراحل، میتوانید به پیشگیری از کم شنوایی ناشی از صداهای بلند کمک کرده و از تشدید کم شنوایی ناشی از پیری هم جلوگیری نمایید.
چطور کاهش شنوایی خود را تشخیص بدهیم؟
با توجه به نکات گفته شده تا به این جای متن، متوجه شده‌اید که کاهش شنوایی وضعیتی است که در آن قدرت شنیداری شما کاهش می‌یابد. در نتیجه با توجه به برخی از علائم مشکل شنوایی میتوانید وضعیت خودتان را بررسی کنید. این علائم می‌توانند شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشند.
- دشواری در شنیدن گفتار دیگران و صداهای محیط
- مشکل در درک کلمات، به خصوص در مکان‌های پر سروصدا
- مشکل در شنیدن حروف الفبا بدون صدا
- درخواست از افراد دیگر برای صحبت کردن به طور آهسته، واضح و بلندتر
- نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا رادیو
- عقب ماندن از برخی صحبت‌های گروهی
- ناراحت شدن از نویز پس‌زمینه
- احساس شنیدن صدای وزوز گوش
در مجموع تأکید می‌کنیم که اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، با یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت نمایید.