دردهای مزمن کمر و مشکلات ستون فقرات یکی از شایع‌ترین و آزاردهنده‌ترین مشکلات سلامتی در سراسر جهان هستند که می‌توانند کیفیت زندگی افراد را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهند. بسیاری از بیماران پس از استفاده از روش‌های درمانی سنتی مانند داروهای مسکن، فیزیوتراپی و تزریق‌های استروئیدی، همچنان با درد و محدودیت‌های حرکتی روبه‌رو هستند. در سال‌های اخیر، روش‌های نوینی در زمینه پزشکی معرفی شده‌اند که تمرکز آن‌ها بر تحریک فرایندهای طبیعی ترمیم بدن است. یکی از این روش‌ها، درمان دیسک کمر با پی آر پی است که با استفاده از اجزای خون خود بیمار، به کاهش التهاب و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده در ستون فقرات کمک می‌کند. این درمان با تکیه بر علم روز و کمترین میزان تهاجم، نویدی تازه برای بیماران مبتلا به مشکلات مزمن کمری و دیسکی به همراه دارد.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) چیست؟
پی آر پی، پروسه‌ای است که در آن با استفاده از پلاسمای خون خود فرد، به فرایند بهبود سرعت بخشیده می‌شود. خون از سلول‌های قرمز، سلول‌های سفید، پلاسما و پلاکت‌ها تشکیل می‌شود.
پلاکت‌ها با آزادسازی پروتئین‌های ویژه‌ای به نام فاکتورهای رشد، به بدن کمک می‌کنند تا زخم‌ها را التیام بخشد. در طول این درمان، پزشک از بازوی فرد خون می‌گیرد و سپس طی پروسه‌ای، پلاکت‌ها را جدا می‌کند.
هدف از این روش افزایش تعداد فاکتورهای رشد در ناحیه آسیب‌دیده است. وقتی این ماده به ستون فقرات تزریق می‌شود، می‌تواند به کاهش التهاب و تشویق بافت‌های آسیب‌دیده به ترمیم کمک کند. این روش مخصوصاً برای دردهای دیسک کمر و برخی از مشکلات ستون فقرات مفید است.
درمان دیسک کمر با پی آر پی چگونه انجام می‌شود؟
در درمان دیسک کمر با PRP، پلیت‌ها فاکتور رشد و سیتوکین را آزاد می‌کنند تا در ناحیه که به بهبودی نیاز دارند قرار گیرند. این فاکتورهای رشد به بازسازی بافت کمک کرده و فرایند بهبودی طبیعی بدن را تسریع خواهند کرد.
پلاکت‌های فعال شده، سیگنال‌هایی به سلول‌های بدنی می‌فرستند که می‌توانند التهاب را کاهش داده و بافت آسیب‌دیده را ترمیم کنند. مطالعات نشان داده‌اند که تزریق این ماده ممکن است در درمان بیماری‌های تخریبی ستون فقرات و کاهش درد حاصل از آن‌ها مؤثر باشد.
تزریق پی آر پی به ستون فقرات چه مشکلاتی را درمان می‌کند؟
می‌توان با تزریق این ماده به کمر، برای درمان بسیاری از دردها و مشکلاتی که در این ناحیه وجود دارند استفاده کرد. در ادامه، برخی از این مشکلات را ذکر کرده ایم.
درمان بیماری تخریبی دیسک با تزریق PRP
بیماری تخریبی دیسک زمانی رخ می‌دهد که دیسک‌های بین مهره‌ها ساییده شوند. ممکن است این دیسک‌ها ارتفاع و انعطاف‌پذیری خود را از دست بدهند، که این موضوع منجر به درد، خشکی یا تضعیف آن می‌شود.
این ساییدگی ممکن است باعث ایجاد التهاب شده و انجام کارهای روزمره را دشوار سازد. برای درمان دیسک کمر با پی آر پی، این ماده به ناحیه‌ای که آسیب دیده تزریق می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که PRP ممکن است به کاهش درد و به ترمیم سریع‌تر دیسک کمک کند.
افرادی با فتق دیسک یا تخریب خفیف تا متوسط دیسک ممکن است از این روش سود ببرند؛ هرچند موفقیت درمان به میزان آسیب دیدگی دیسک و عوامل دیگر بستگی دارد.
درد مزمن ناحیه کمری
درد ناحیه تحتانی کمر یک مشکل بسیار رایج است. موارد مزمن ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها ادامه یابد و غالباً درمان آن دشوار است.
درمان‌های سنتی شامل فیزیوتراپی در کرج، مصرف داروهای خوراکی و تزریقات استروئیدی است. در بعضی افراد این روش‌ها برای درمان کافی نیستند.
درمان دیسک کمر با تزریق پی آر پی یک راه مطمئن برای کسانی است که کمردرد مزمن دارند. در این رویکرد نیز محلول پلاسما غنی‌شده با پلاکت به ناحیه دردناک تزریق می‌شود.
فاکتورهای رشد موجود در این ماده می‌توانند التهاب را کاهش داده و به ترمیم ساختارهای حامی ستون فقرات کمک کنند. مطالعات نشان داده‌اند که PRP در برخی افراد می‌تواند بهتر از تزریقات استروئیدی عمل کند.
شرایطی مانند آرتریت ستون فقرات، مشکلات دیسک و برخی آسیب‌های بافت نرم ممکن است با این تزریق بهبود یابند. این درمان معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و فرد همان روز می‌تواند به منزل بازگردد.
تاندونیت و تاندینوپاتی ستون فقرات
این مشکل زمانی رخ می‌دهد که تاندون‌های اطراف ستون فرات تحریک شده یا آسیب دیده باشند. این موضوع می‌تواند باعث بروز درد مزمن، تورم و تضعیف دیسک شود.
ممکن است در حین حرکت کردن، فعالیت‌های ورزشی یا حتی کارهای روزمره احساس درد داشته باشید. برای تاندونیت ستون فقرات، درمان دیسک کمر در فردیس با پی آر پی با هدف تسریع فرایند بهبودی استفاده می‌شود.
پلاکت‌های غنی‌شده دقیقا در حوالی تاندون آسیب دیده تزریق می‌شوند. این پلاکت‌ها پروتئین‌ها و فاکتورهای رشدی آزاد می‌کنند که می‌تواند التهاب را کاهش داده و به بازسازی تاندون کمک کند.
این روش ممکن است برای افرادی مناسب باشد که با استراحت، فیزیوتراپی، یا درمان‌های ساده دیگر بهبود نیافته‌اند. این روش درمانی بیشتر برای آسیب‌های بافت نرم مانند تاندون آشیل استفاده می‌شود، اما ممکن است برای مشکلات تاندونی ستون فقرات نیز مفید باشد.
پی آرپی برای درمان دیسک کمر چگونه تزریق می‌شود؟
راه‌های زیادی برای تزریق این ماده به ستون فقرات وجود دارد. پزشک شما بسته به تشخیص خود، بهترین روش را برای شما در نظر خواهد گرفت.
تکنیک تزریق پی آر پی با هدایت اولتراسوند
تزریق PRP به دیسک کمر اغلب تحت تصویربرداری سونوگرافی انجام می‌شود. این رویه به پزشک کمک می‌کند تا محل دقیق تزریق را بیابد و از آسیب به اعصاب یا رگ‌های خونی جلوگیری کند.
برای این‌کار، ابتدا پوست تمیز شده و ممکن است در مواردی بی‌حسی موضعی استفاده شود. سپس پروب سونوگرافی روی کمر حرکت داده شده تا بافت‌های هدف دیده شوند. در مرحله بعدی برای درمان دیسک کمر با پی آر پی، یک سوزن نازک وارد پوست شده و پلاسمای غنی‌شده به آرامی در بافت آسیب‌دیده تزریق می‌شود.
استفاده از تصویر سونوگرافی باعث افزایش ایمنی و دقت تزریق می‌شود. ممکن است لازم باشد حین تزریق کاملا بی‌حرکت بمانید تا PRP به درستی وارد ناحیه شود.
آماده سازی پی آر پی
پزشک مقدار کمی خون از بازوی شما می‌گیرد و آن را در سانتریفیوژی با سرعت بالا می‌چرخاند تا پلاکت‌ها از بقیه اجزای خون جدا شوند. این فرایند ترکیباتی از خون ایجاد می‌کند که شامل ۲ تا ۸ برابر پلاکت بیشتر از حالت عادی است. سپس این پلاسما در سرنگ قرار گرفته و آماده تزریق در بافت هدف ستون فقرات می‌شود. این فرایند تقریبا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد، در حالی که تزریق پی آر پی به دیسک کمر فقط چند دقیقه زمان می‌برد.
مراقبت و مدیریت درد بعد از درمان دیسک کمر با پی آر پی
پس از تزریق، ممکن است درد خفیف یا تورم را در ناحیه تزریق احساس کنید. این علائم معمولا چند روز ادامه خواهند داشت. جای نگرانی نیست، زیرا این حالت نشان‌دهنده واکنش طبیعی بدن به درمان است.
استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش تورم و ناراحتی کمک کند. ممکن است توصیه شود که برای مدت کوتاهی استراحت و از فعالیت سنگین پرهیز کنید. همچنین استامینوفن به‌عنوان مسکن قابل استفاده است، ولی مصرف ضدالتهاب‌ها می‌تواند فرایند بهبودی را مختل کند.
اگر درد یا تورم شدید داشتید، حتما با پزشکتان تماس بگیرید. بیشتر افراد با انجام این مراقبت‌های ساده بهبودیافته و می‌توانند به زودی به زندگی روزمره بازگردند.
خطرات و عوارض احتمالی تزریق پی آر پی به دیسک کمر
این ماده به دلیل استفاده از خون خود فرد، معمولا ایمن است و احتمال واکنش آلرژیک یا انتقال بیماری در تزیق آن بسیار کم است. با این حال، ممکن است عوارض جانبی رخ دهد؛ شایع‌ترین آن‌ها شامل درد خفیف، تورم یا ناراحتی در محل تزریق است که معمولا طی چند روز تا چند هفته برطرف می‌شوند. با اینکه خطر بروز عفونت یا عوارض جدی وجود دارد، اما احتمال آن کم است.
مقایسه درمان دیسک کمر با پی آر پی و دیگر روش‌های درمان
پی آر پی یکی از گزینه‌های درمانی موجود برای مشکلات ستون فقرات است. جایگزین‌های رایج این روند عبارتند از تزریق استروئید و جراحی.
تزریقات استروئیدی می‌توانند به‌سرعت التهاب و درد را کاهش دهند، اما اثر ماندگارشان کوتاه است و تکرار آن ممکن است عوارضی ایجاد کند. جراحی نیز معمولا برای موارد شدید انجام می‌شود و با دوره نقاهت طولانی‌تر و ریسک‌های بیشتر همراه است.
در مقایسه، تزریق PRP به دیسک کمر کم‌تهاجمی است و برای برخی افراد ممکن است فواید طولانی‌تری داشته باشد. این روند برخلاف جراحی، نیاز به دوره بهبودی طولانی ندارد و برخلاف تزریق‌های مکرر استروئیدی، سعی دارد مشکل اصلی را هدف بگیرد.
ترکیب PRP با رویکردهای دیگر
برای درمان مشکلات مربوط به ستون فقرات، می‌توان این رویکرد را با دیگر روش‌های درمانی ترکیب کرد و از مزایای آن بهره برد. در این قسمت روش‌های درمانی دیگر که می‌توان آن‌ها را با تزریق PRP ترکیب کرد را نام برده‌ایم.
تلفیق PRP با فیزیوتراپی و ورزش
درمان دیسک کمر با پی آر پی وقتی با یک برنامه منظم فیزیوتراپی همراه شود، مؤثرتر است. فیزیوتراپیست‌ها به شما کمک می‌کنند تا پس از این درمان قدرت و انعطاف‌پذیری کمر را بازیابی کرده و بازسازی بافت‌ها را تسهیل شود.
تمرینات منظم مانند پیاده‌روی، کشش و تقویت عضله‌های مرکزی ستون فقرات می‌توانند باعث ایجاد ثبات شده و احتمال آسیب مجدد را کاهش دهند. این فعالیت‌ها به تقویت روند بهبودی کمک می‌کنند و از بازگشت درد جلوگیری می‌کنند.
استفاده از مواد بیولوژیک ارتوپدی و سلول‌های بنیادی
مواد بیولوژیک ارتوپدی شامل پی آر پی، مایع مغز استخوان و مواردی مثل سلول‌های بنیادی مزانشیمی هستند. هدف این روش‌ها تعمیر بافت‌ها و کمک به مشکلاتی مثل بیماری تخریبی دیسک یا کمر درد مزمن است.
سلول‌های بنیادی مزانشیمی از مغز استخوان یا چربی فرد استخراج و به ناحیه آسیب دیده تزریق می‌شود. برخی کلینیک‌ها این روش را همراه با تزریق پی آر پی برای درمان دیسک کمر استفاده می‌کنند تا به بهبود بافت کمک شود.
تحقیقات اولیه نشان می‌دهند که ترکیب PRP با سلول بنیادی می‌تواند بی‌خطر باشد و ممکن است نتایج بهتری فراهم آورد؛ ولی مطالعات بیشتری نیاز است.
نتیجه‌گیری
پلاسمای سرشار از پلاکت به‌عنوان روشی نوآورانه و ایمن در درمان مشکلات مختلف ستون فقرات، از جمله بیماری تخریبی دیسک، درد مزمن کمر و آسیب‌های تاندونی، توانسته جایگاه ویژه‌ای در میان پزشکان به‌دست آورد. این درمان نه تنها به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند، بلکه با تحریک فرایند ترمیم طبیعی بدن، امکان بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده را نیز فراهم می‌آورد.
ترکیب PRP با رویکردهایی مانند فیزیوتراپی، ورزش هدفمند و در برخی موارد سلول‌درمانی، می‌تواند اثربخشی آن را دوچندان کند. با در نظر گرفتن میزان پایین عوارض جانبی و دوره کوتاه نقاهت، درمان دیسک کمر با پی آر پی می‌تواند راه‌حلی ارزشمند برای بیمارانی باشد که به دنبال درمانی غیرجراحی و مؤثر برای مشکلات ستون فقرات خود هستند. مشورت با متخصصین واجد شرایط، نخستین گام برای بهره‌مندی از این روش درمانی امیدبخش است.
