شنوایی‌سنجی

کم‌شنوایی معمول با افزایش سن همراه است. اما، ممکن است در هر سنی فرد را تحت‌تأثیر قرار دهد. تست شنوایی‌سنجی توانایی شما در شنیدن صداها را آزمایش می‌کند. این تست نوع و میزان کم‌شنوایی، التهابات گوش میانی و پردةگوش را مشخص می‌کند. شنوایی‌سنجی و سایر تست‌های سیستم شنوایی و تعادل را شنوایی‌شناس (ادیولوژیست) انجام می‌دهد.

انواع کم‌شنوایی:
کم‌شنوایی‌ها به سه دستة اصلی کم‌شنوایی حسی عصبی ـ کم‌شنوایی انتقالی ـ کم‌شنوایی آمیخته تقسیم می‌شوند.

میزان کم‌شنوایی:
میزان کم‌شنوایی به پنج دستة اصلی خفیف ـ مالیم ـمتوسط ـ شدیدـ عمیق تقسیم می‌شوند.

سمعک

سمعک (Hearing Aid) دستگاه الکترونیک کوچک و پیشرفته‌ای است که با تقویت صدا باعث بهبود شنوایی افراد کم‌شنوا می‌شود. سمعک از سه قسمت اصلی (میکروفون، تقویت‌کننده و رسیور) تشکیل شده است.

اولین مرحله در تجویز سمعک معاینه گوش و انجام تست شنوایی‌سنجی است. بعد از اینکه میزان و نوع افت شنوایی فرد کم‌شنوا مشخص شد ادیولوژیست (شنوایی‌شناس) سمعک مناسب را تجویز و تنظیم می‌کند و در اختیار مددجو قرار می‌دهد.

انواع سمعک از نظر شکل ظاهری:

۱٫ سمعک‌های پشت‌گوشی و کلاسیک

۲٫ سمعک‌های نامرئی

انواع سمعک از نظر تکنولوژی:

۱٫ سمعک‌های آنالوگ

۲٫ سمعک‌های دیجیتال

۳٫ سمعک‌های هوشمند

تجویز و تنظیم سمعک نیاز به علم و تخصص دارد و تنها کسی که اجازة تجویز سمعک برای افراد کم‌شنوا را دارد، ادیولوژیست (شنوایی‌شناس) است.

ارزیابی شنوایی اطفال و نوزادان:

معمولاً نوزادان زمان تولد مورد انجام تست غربالگری شنوایی OAE و AABR قرار می‌گیرند و درصورتی‌که دارای مشکلاتی در شنوایی باشند در همان بدو تولد تشخیص داده می‌شود .

اما همیشه مشکلات کم‌شنوایی نوزادان مادرزادی نیست .در بعضی موارد نوزاد به علت‌های مختلفی مانند عفونت و یا ضربه و یا نویزها و یا صداهای بسیار بلند قرار می‌گیرند و این موضوع بر روی شنیداری آنان اثر می‌گذارد .

معمولاً تمامی نوزادان قبل از ترخیص از بیمارستان مورد ارزیابی شنیداری قرار می‌گیرند و این موضوع بسیار مهم است.

دلیل: اختلالات شنوایی نوزاد حتماً باید قبل از ۳ ماهگی تشخیص داده شود و همچنین مراحل درمانی تا قبل از رسیدن به ۶ ماهگی انجام شود.

برخی از پزشک‌ها معتقد هستند که احتمال ابتلا به کم‌شنوایی بیشتر بین دوران کودکی تا نوجوانی اتفاق می‌افتد؛ بنابراین توصیة آن‌ها به خانواده‌ها این است که در این سنین تست شنوایی‌سنجی را برای فرزندان خود به طور مرتب انجام دهند. اگر در بیمارستان و محل تولد نوزاد شما تست شنوایی‌سنجی انجام نشده حتماً در ۳ هفتة اول تولد این کار را انجام دهید. البته این احتمال وجود دارد که تست شنوایی‌سنجی نوزاد در مرحلة اول غربالگری منفی باشد. در این موارد معمول تست را دوباره تکرار می‌کنند. اگر نتیجة نهایی تست غربالگری نوزاد شما منفی شد باید حتماً بعد از گذشت ۳ ماه تست مجدد تکرار شود تا بتوان برای درمان به‌موقع اقدام‌های لازم را انجام داد.

ارزیابی وزوز و توان‌بخشی:

وزوز گوش صدایی بدون منشأ خارجی است که ممکن است در هر نقطه‌ای از سر یا در یک گوش یا هر دو گوش شنیده شود. وزوز گوش یا سوت گوش ممکن است متناوب یا پیوسته شنیده شود و بلندی صدای وزوز هم ممکن است متغیر باشد.

وزوز گوش ممکن است نشانه‌ای از یک علت نهفته باشد. گاهی اوقات علت وزوز گوش، انسداد یا گرفتگی گوش در اثر تجمع زیاد جرم گوش، آسیب‌دیدگی گوش یا ضربه است. در برخی موارد هم ممکن است، علت وزوز گوش استرس یا استفاده از داروهای خاصی باشد. بااین‌حال، شایع‌ترین علت وزوز گوش کم‌شنوایی در اثر سن یا کم‌شنوایی ناشی از قرارگرفتن در معرض سروصدای بلند است.

انواع وزوز گوش

وزوز از لحاظ شدت و نوع متفاوت است. برخی افراد وزوز را به‌صورت صدای سوت مانند با فرکانس بالا توصیف می‌کنند، اما برخی دیگر آن را صدایی شبیه صدای زنبورها و یا صدای سرخ‌شدن کره در ماهیتابه توصیف می‌کنند. عده‌ای نیز وزوز را به‌صورت صدایی ضربه‌ای با همان ریتم ضربان قلب خود می‌شنوند که به آن وزوز گوش ضربانی می‌گویند.

در برنامة توان‌بخشی استفاده از سمعک و مولدهای صدا (sound generators) هم‌زمان با دیگر روش‌های مهار وزوز گوش از قبیل برنامه‌های آموزشی، مشاوره و درمان وزوز به روش بازآموزی (TRT) توصیه می‌شود.

ادیولوژیست مرکز

فرانک قاسم آبادی

کارشناس ادیولوژی

فارغ التحصیل رشته ی ادیولوژی از دانشگاه شهید بهشتی تهران...