نرمی استخوان یا راشیتیسم یکی از بیماری‌ های شایع استخوانی است که معمولاً در اثر کمبود ویتامین D، کلسیم یا فسفر در بدن ایجاد می‌ شود. این بیماری باعث ضعف و تغییر شکل استخوان‌ ها شده و اغلب در کودکان در حال رشد مشاهده می‌ شود. زمانی که استخوان‌ ها به درستی تغذیه نمی‌ شوند، ساختارشان نرم و شکننده شده و خطر شکستگی یا تغییر شکل افزایش می‌ یابد.

نرمی استخوان یا راشیتیسم یا استئومالاسی علائم مختلفی مثل درد استخوان، تأخیر در رشد، ضعف عضلانی و تغییر شکل اندام‌ ها را به همراه دارد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌ تواند روند بیماری را کند کرده یا متوقف کند. رعایت تغذیه مناسب، دریافت کافی ویتامین D و قرار گرفتن در معرض نور خورشید از مهم‌ ترین اقدامات برای پیشگیری از این بیماری محسوب می‌ شود.

راشیتیسم یا نرمی استخوان چیست؟

یکی از دغدغه‌ های مهم بسیاری از والدین، تولد نوزادی با نرمی استخوان یا همان راشیتیسم است. استخوان‌ ها وظیفه استحکام‌ بخشی به بدن را دارند و اگر دچار ضعف یا نرمی شوند، بدن نمی‌ تواند استواری لازم را حفظ کند. نرمی استخوان که به انگلیسی Osteomalacia نامیده می‌ شود، نوعی بیماری ارتوپدی است که موجب نرم و ضعیف شدن استخوان‌ ها، به‌ ویژه در کودکان، می‌ شود. این بیماری بیشتر در اثر کمبود طولانی‌ مدت ویتامین D بروز می‌ کند، هرچند در برخی موارد، زمینه‌ های نادر وراثتی هم نقش دارند.

ویتامین D به بدن کمک می‌ کند کلسیم و فسفر را از غذا جذب کند. زمانی که این ویتامین کافی نباشد، سطح مناسب این مواد معدنی در استخوان‌ ها حفظ نمی‌ شود و در نتیجه نرمی استخوان ایجاد می‌ شود. درمان نرمی استخوان اغلب با تجویز مکمل‌ های ویتامین D یا آمپول کلسیم انجام می‌ شود. در مواردی که دلیل بیماری متفاوت باشد، نوع درمان تغییر می‌ کند. گاهی اوقات برای اصلاح تغییرات شدید استخوانی، جراحی نیز ضرورت پیدا می‌ کند. همچنین در اختلالات ارثی نادر که منجر به کاهش فسفر یا سایر مواد معدنی می‌ شوند، داروهای تخصصی‌ تری تجویز می‌ شود.

انواع نرمی استخوان

نرمی استخوان بسته به شدت بیماری (از خفیف تا شدید) و محل درگیری استخوان‌ ها به انواع مختلفی تقسیم می‌ شود. علت اصلی بروز بیماری و زمان شروع درمان، نقش مهمی در تعیین نوع آن دارند. اگر درمان به موقع آغاز نشود، نرمی استخوان می‌ تواند از حالت خفیف به فرم‌ های شدیدتر پیشرفت کند و به جای درمان‌ های دارویی ساده، نیاز به جراحی‌ های ترمیمی پیدا کند.

فاکتورهای خطر ابتلا به نرمی استخوان

برخی عوامل می‌ توانند خطر بروز نرمی استخوان در نوزادان و کودکان را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر است:

• پوست تیره: وجود ملانین بیشتر در پوست‌ های تیره، توانایی تولید ویتامین D در برابر نور خورشید را کاهش می‌ دهد.

• کمبود ویتامین D در دوران بارداری: اگر مادر در بارداری دچار کمبود ویتامین D باشد، نوزاد ممکن است با علائم نرمی استخوان به دنیا بیاید یا طی چند ماه نخست زندگی به آن مبتلا شود.

• موقعیت جغرافیایی: زندگی در مناطقی با نور خورشید کم، خطر ابتلا به نرمی استخوان را افزایش می‌ دهد.

• تولد زودرس: نوزادانی که پیش از موعد به دنیا می‌ آیند، ذخیره ویتامین D کمتری دارند زیرا زمان کافی برای جذب آن از مادر را نداشته‌ اند.

• مصرف برخی داروها: برخی داروهای ضدتشنج و داروهای ضدویروس مورد استفاده در درمان عفونت HIV می‌ توانند جذب و استفاده از ویتامین D را مختل کنند.

• تغذیه با شیر مادر: با اینکه شیر مادر بهترین تغذیه برای نوزاد است، اما ویتامین D کافی را تأمین نمی‌ کند. به همین دلیل توصیه می‌ شود نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌ کنند، مکمل ویتامین D دریافت نمایند.

علائم نرمی استخوان

پاسخ به سوال‌ هایی مانند “چطور بفهمیم کودکمان نرمی استخوان دارد؟” یا “چطور علائم نرمی استخوان را در خودمان تشخیص دهیم؟” ساده است: باید به نشانه‌ های ظاهری و مشکلات جسمانی توجه ویژه داشته‌ باشیم. برخی از رایج‌ ترین علائم نرمی استخوان عبارتند از:

• تأخیر در رشد طبیعی کودک

• کوتاهی قد نسبت به سن

• کند شدن پیشرفت مهارت‌ های حرکتی

• درد در نواحی ستون فقرات، لگن، بازوها و پاها

• ضعف عضلانی یا گرفتگی‌ های عضلانی

• شکستگی استخوان بدون دلیل واضح

• تغییر در ظاهر دندان‌ ها

• تأخیر در رویش دندان‌ های شیری یا دائمی

• ایجاد سوراخ‌ هایی روی مینای دندان

• بروز آبسه‌ های مکرر در دهان

• نقص در ساختار کلی دندان‌ ها

• تغییر شکل در اسکلت بدن

• برجسته شدن استخوان سینه

• انحنای غیرعادی ستون فقرات

• تغییر فرم لگن

• خمیده شدن پاها یا تغییر حالت طبیعی آن‌ ها

• ضخیم شدن غیرعادی مچ دست یا مچ پا

• تغییر شکل و ظاهر جمجمه

 

علل نرمی استخوان و گروه‌ های در معرض خطر

بدن کودکان برای جذب کلسیم و فسفر از غذاها، به ویتامین D نیاز دارد. اگر دریافت این ویتامین کافی نباشد یا بدن در استفاده درست از آن دچار مشکل شود، احتمال ابتلا به نرمی استخوان افزایش می‌ یابد. مهم‌ ترین دلایل ایجاد این بیماری شامل موارد زیر است:

نور خورشید از طریق اشعه ماوراء بنفش به پوست کمک می‌ کند تا ویتامین D غیرفعال را به فرم فعال تبدیل کند. اگر بدن نتواند ویتامین D کافی بسازد یا دریافت کند، میزان جذب کلسیم از غذا کاهش می‌ یابد و این وضعیت می‌ تواند منجر به کمبود کلسیم خون، بدشکلی استخوان‌ ها و مشکلات عصبی و عضلانی شود.

کودکانی که بیشتر در معرض کمبود ویتامین D قرار دارند عبارت‌ اند از:

• کودکانی با پوست تیره

• کودکانی که بیشتر زمان خود را در محیط‌ های سرپوشیده سپری می‌ کنند

• کودکانی که هنگام بیرون رفتن همیشه از کرم‌ های ضدآفتاب استفاده می‌ کنند

• کودکانی با رژیم‌ های غذایی سخت یا کاملاً گیاهی بدون لاکتوز

• کودکانی مبتلا به بیماری‌ هایی مانند سلیاک، بیماری‌ه ای التهابی روده، سیستیک فیبروزیس یا بیماری‌ های کلیوی که جذب یا تولید ویتامین D را مختل می‌ کنند

• کودکانی که در مناطقی با آلودگی هوای شدید زندگی می‌ کنند

نکته مهم درباره نوزادان

طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ های آمریکا (CDC)، شیر مادر به تنهایی ویتامین D کافی برای رشد نوزاد را تأمین نمی‌ کند. به همین دلیل آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌ کند نوزادانی که کاملاً یا به طور جزئی با شیر مادر تغذیه می‌ شوند، روزانه ۴۰۰ واحد بین‌ المللی (یا ۱۰ میکروگرم) ویتامین D به صورت مکمل دریافت کنند. البته امروزه انواع شیر خشک غنی شده با ویتامین D نیز در بازار موجود است که می‌ تواند به تأمین این نیاز کمک کند.

آیا امکان پیشگیری از نرمی استخوان وجود دارد؟

بهترین منبع دریافت ویتامین D، قرار گرفتن روزانه در معرض نور خورشید است. در بیشتر فصول سال، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قرارگیری در معرض آفتاب، به‌ویژه نزدیک ظهر، کافی است. با این حال اگر پوست تیره‌ ای دارید یا در فصل زمستان قرار دارید، ممکن است نتوانید ویتامین D کافی از نور خورشید دریافت کنید.

برای پیشگیری از نرمی استخوان، مطمئن شوید کودک شما از غذاهایی که به طور طبیعی سرشار از ویتامین D هستند، مانند ماهی‌ های چرب (مثل ماهی آزاد و ماهی تن)، روغن ماهی و زرده تخم‌ مرغ استفاده می‌ کند یا از غذاهای غنی شده با ویتامین D بهره می‌برد. برای اطلاع از میزان ویتامین D موجود در این محصولات، برچسب غذایی آن‌ ها را بررسی کنید.

نحوه تشخیص نرمی استخوان در سنین مختلف

پزشک ممکن است در اولین مرحله با انجام معاینه فیزیکی، نرمی استخوان را تشخیص دهد. این معاینه معمولاً شامل اعمال فشار بر استخوان‌ ها و بررسی میزان حساسیت یا درد در آن‌ هاست. همچنین ممکن است برای تشخیص دقیق‌ تر، آزمایش‌ های خاصی انجام شود، از جمله:

• آزمایش خون برای اندازه‌ گیری سطح کلسیم و فسفات در بدن

• تصویربرداری با اشعه ایکس برای بررسی تغییرات استخوانی

• نمونه‌ برداری از استخوان در موارد نادر، برای تحلیل دقیق‌ تر ساختار استخوان

انواع راه‌ های درمان نرمی استخوان

ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که آیا نرمی استخوان درمان قطعی دارد؟ خوشبختانه پاسخ مثبت است. حتی در صورت مراجعه دیرهنگام، درمان مؤثر انجام می‌شود.
درمان نرمی استخوان اصولاً بر جایگزینی ویتامین‌ها یا مواد معدنی ازدست‌رفته تمرکز دارد که باعث کاهش یا رفع کامل علائم می‌شود.

اگر کودک شما دچار کمبود ویتامین D باشد، پزشک متخصص ارتوپدی کودکان ممکن است توصیه کند که روزانه حدود یک ربع در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد و مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین D مانند ماهی، جگر، شیر و تخم‌مرغ را افزایش دهد.

متخصص نرمی استخوان یا راشیتیسم در فردیس کرج

اگر به دنبال متخصص نرمی استخوان یا راشیتیسم در فردیس کرج هستید، کلینیک نشاط البرز یکی از بهترین گزینه‌ ها برای شماست. این مرکز با بهره‌ گیری از تیمی مجرب از متخصصان ارتوپدی و تغذیه، خدمات تشخیص، پیشگیری و درمان نرمی استخوان را با دقت بالا ارائه می‌ دهد. در کلینیک نشاط البرز، با بررسی کامل وضعیت استخوانی بیماران، برنامه درمانی متناسب با نیاز آن‌ ها تنظیم می‌ شود تا روند بهبودی سریع‌ تر و مؤثرتر طی شود.

کلینیک نشاط البرز با بهره‌ گیری از تجهیزات مدرن و رعایت استانداردهای روز پزشکی، به خانواده‌ ها کمک می‌ کند تا با اطمینان خاطر سلامت استخوان‌ های فرزندان خود را حفظ کنند. اگر کودک یا نوجوان شما علائمی از قبیل درد استخوان، ضعف عضلانی یا تغییر شکل استخوانی دارد، مراجعه به این مرکز می‌ تواند گام مؤثری در تشخیص و درمان به‌ موقع بیماری باشد.

نکته نهایی در مورد نرمی استخوان یا راشیتیسم

نرمی استخوان یا راشیتیسم یکی از بیماری‌ های قابل پیشگیری و درمان‌ پذیر است که با تشخیص به‌ موقع و اصلاح کمبودهای تغذیه‌ ای می‌توان از عوارض جدی آن جلوگیری کرد. مصرف منظم منابع طبیعی و غنی‌شده از ویتامین D، قرار گرفتن کافی در معرض نور خورشید و دریافت میزان مناسب کلسیم و فسفر از اصول مهم پیشگیری به شمار می‌ آید. توجه به علائم اولیه مانند درد استخوانی یا تغییر شکل استخوان‌ ها می‌ تواند روند درمان را بسیار ساده‌ تر کند.

در صورت مشاهده هرگونه نشانه نگران‌ کننده، مشورت با پزشک متخصص اهمیت زیادی دارد. درمان صحیح می‌ تواند نه تنها علائم بیماری را کاهش دهد، بلکه به بهبود کامل کیفیت زندگی فرد کمک کند. اهمیت پیگیری مداوم روند درمان و مراقبت‌ های تغذیه‌ ای نباید دست‌ کم گرفته شود، چرا که نرمی استخوان در صورت رسیدگی نکردن می‌ تواند به مشکلات ماندگار اسکلتی منجر شود.

هلدینگ تبلیغاتی