رباط صلیبی خلفی (posterior cruciate ligament) یکی از رباط های اصلی تثبیت کننده زانو است. نکته بسیار مهم در این رابطه این است که آسیب PCL زمانی که رباط صلیبی خلفی زانو بیش از حد کشیده مشود رخ می دهد و این کشیدگی منجر به پارگی رباط صلیبی میشود. به صورت دقیق تر آسیب‌های PCL معمولاً یا به دلیل یک نیروی ناگهانی که از بالای استخوان ساق پا وارد میشود و یا اینکه گاهی اوقات در اثر یک آسیب پیچ خوردگی اتفاق می افتد. آسیب های PCL بسیار کمتر از آسیب های ACL است. در واقع تشخیص علائم آسیب های PCL کار آسانی نبوده و میبایستی با پزشک متخصص مشورت گردد.
در اینجا، به نقش رباط صلیبی خلفی، نحوه آسیب دیدگی آن و علائم، تشخیص و گزینه های درمانی آسیب PCL خواهیم پرداخت.
رباط صلیبی خلفی (posterior cruciate ligament) چیست؟
رباط متقاطع خلفی یکی از جفت رباط هایی است که به همراه رباط متقاطع قدامی در وسط مفصل زانو قرار دارند. آنها استخوان ران را به استخوان درشت نی (استخوان ران به ساق پا) می پیوندند و ثبات زانو را کنترل می کنند. PCL از بین دو رباط صلیبی قوی تر است و در نتیجه نسبت به ACL کمتر آسیب می بیند. وظیفه رباط متقاطع خلفی این است که جلوی عقب رفتن بیش از حد ساق پا را نسبت به استخوان ران بگیرد.
چه چیزی باعث آسیب PCL می شود؟
آسیب رباط صلیبی خلفی زمانی اتفاق می‌افتد که نیروی قدرتمندی از بالای استخوان درشت نی عبور می‌کند و آن را به سمت عقب فشار می‌دهد و در نتیجه رباط صلیبی خلفی کشیده میشود.
آسیب های PCL معمولاً ناشی از موارد زیر است:
- تصادف خودرو: آسیب‌هایی که توسط داشبورد ماشین به پا وارد میشود از شایع‌ترین علت پارگی PCL است ، زیراکه داشبورد جایی است که زانو خم میشود و ساق پا به داشبورد خودرو برخورد می‌کند و زانو را به حالت هایپرفلکشن فشار می‌دهد.
- افتادن: یکی از شایع ترین آسیب plc به هنگام ورزش است که فرد بر روی زانو خم شده می افتد.
- تکل ورزشی: گاهی اوقات رباط صلیبی خلفی ممکن است در یک تکل ناخوشایند هنگامی که زانو خم شده است، آسیب ببیند.
- هایپراکستنشن (گشاد شدن بیش از حد): رباط صلیبی خلفی نیز می تواند در اثر خم شدن بیش از حد زانو به عقب آسیب ببیند.
علائم آسیب PCL
شایع ترین علائم آسیب PCL عبارتند از:
درد: درد ناشی از پارگی PCL معمولاً خفیف تا متوسط است و ممکن است بر نحوه راه رفتن شما تأثیر بگذارد. قرار گرفتن به حالت چمباتمه زدن معمولاً دردناک است، به ویژه وقتی که بخواهیم تا ۹۰ درجه زانو را خم نماییم (مانند حالت اسکات در ورزش) بنابراین مقاومت در برابر خم شدن زانو معمولاً باعث درد می شود.
تورم: تورم در زانو معمولاً خفیف تا متوسط است و معمولاً در چند ساعت اول پس از آسیب به سرعت ظاهر می شود. همچنین ممکن است یک تورم خفیف و آهسته در ساق پا به دلیل پارگی سینوویال وجود داشته باشد که در آن مایعات به آرامی به سمت پایین به داخل ساق پا نفوذ می کند.
ناپایداری: زانو ممکن است کمی ناپایدار باشد یا احساس کند پس از آسیب رباط صلیبی خلفی در حال تسلیم شدن است، اما به ندرت اتفاق می افتد که واقعاً فرو بریزد.
دشواری در فعالیت‌ها: فعالیت هایی از جمله دویدن، انجام هر فعالیتی که به خم شدن زانو نیازمند است (مثلاً بالا رفتن از پله‌ها)، بلند کردن اجسام سنگین و گاهی مواقع درآوردن کفش‌ها میتوانند از علائم آسیب PLC باشد. همانطور که میدانید علائم آسیب PCL گاهی اوقات بسیار خفیف است و در نتیجه اغلب مورد توجه قرار نمی گیرد.
تشخیص آسیب زانو رباط صلیبی خلفی
پزشک معمولاً با معاینه زانوی شما می‌تواند آسیب PCL را تشخیص دهد تا ببیند آیا استخوان ساق پا در هنگام خم شدن زانو بیش از حد به عقب برمی‌گردد یا خیر.
در حالتی که در حال استراحت هستید و زانو شما خم شده است، باید یک خط صاف و پیوسته از کاسه زانو تا ساق پا وجود داشته باشد. در تصویر زیر می توانید ببینید که قسمت بالای استخوان ساق پا به سمت عقب پشت خط طبیعی افتاده است که نشانه کلاسیک پارگی رباط صلیبی خلفی است.
گاهی ممکن است MRI برای تایید تشخیص به آزمایش MRI نیاز باشد، اما اگر آسیب PCL به صورت مزمن باشد و برای مدت طولانی این آسیب وجود داشته باشد آنگاه جواب آزمایش MRI به دلیل وجود شلی مداوم رباط طبیعی به نظر خواهد آمد.
یکی از آزمایشات ساده ای که می توانید برای تشخیص پارگی رباط صلیبی خلفی انجام دهید، ایستادن و خم شدن زانو تا حدود ۹۰ درجه است. اگر باعث درد شد، پای خود را به پایین استراحت دهید و انگشتان پا را تا جایی که می توانید به سمت بالا بکشید و خم شدن زانو را تکرار کنید و انگشتان پا را به سمت بالا نگه دارید. اگر درد به طور قابل توجهی کمتر باشد، نشان دهنده آسیب PCL است.
لینک های مرتبط: