مالتیپل اسکلروزیس یا MS روش های درمانی

در این مطلب از کلینیک نشاط البرز واقع در فردیس کرج به برسی بیماری مالتیپل اسکلروزیس یا MS ، روش های درمانی ام اس، روش های تشخیص، علائم بیماری و انواع ان پرداخته ایم

مالتیپل اسکلروزیس یا MS

بیماری های خودایمنی، روز به روز در حال پیشرفت هستند. در حقیقت، اختلالت ایمنی سبب فعالیت غیر عادی کم یا بیش از حد می شوند. در صورتی که سیستم ایمنی بیش از حد فعال شود، بدن به بافت های خود بدن حمله کرده و آسیب جبران ناپذیری را به آن ها وارد می کند. بیماری های نقص ایمنی، توانایی بدن در مبارزه با عوامل بیگانه را کاهش داده و احتمال ابتلا به عفونت ها را افزایش می دهد. درمان بیماری های خود ایمنی به طور کلی بر کاهش فعالیت سیستم ایمنی متمرکز است. یکی از بیماری های خودایمنی که تعداد زیادی از افراد را درگیر کرده است، مالتیپل اسکلروزیس یا MS می باشد. ممکن است تا به حال نام این بیماری خطرناک را شنیده باشید. در این مقاله قصد داریم تا جزئیات بیماری ام اس را برای شما همراهان گرامی مطرح کنیم. با ما همراه باشید.

مالتیپل اسکلروزیس یا MS چیست؟

مالتیپل اسکلروزیس یا MS نوعی بیماری خود ایمنی پیچیده محسوب می شود. در این بیماری، سلول های دستگاه ایمنی اشتباها به غلافی به نام میلین حمله می کنند. به این فرآیند دمیلینه شدن می گویند. دمیلینه شدن باعث التهاب و زخم در سلول های عصبی خواهد شد. مولتیپل اسکلروزیس به معنی “زخم های زیاد” می باشد. تشکیل این زخم ها بر توانایی اعصاب شما برای انتقال پیام بین مغز و سایر قسمت های بدن تأثیر می گذارد. میلین سالم مانند پوشش سیم برق عمل می کند. میلین، از فیبرهای عصبی شما محافظت خواهد کرد.

ساختار و عملکرد میلین در بافت عصبی

سلول عصبی (نورون) از یک بدنه سلولی و یک فیبر عصبی بلند و بیرون زده به نام آکسون تشکیل شده است که مسئول انتقال تکانه های عصبی از نورن به سایر سلول های بدن می باشد. غلاف میلین نورن ها برای اولین بار توسط رودلف ویرچو در سال ۱۸۵۴ کشف گردید. بخش اعظمی میلین از لیپید تشکیل شده است. چربی اصلی موجود در میلین، گلیکولیپیدی به نام گالاکتوسربروزید نام دارد. از آنجایی که نورن، پیام های عصبی را از یک طرف به سر دیگر منتقل می کند، میلین به جلوگیری از خروج تکانه از آکسون کمک کرده و مقاومت الکتریکی را زیاد می شود، بنابراین هدایت سیگنال افزایش پیدا خواهد کرد. در حقیقت، با وجود غلاف میلین در سلول های عصبی، نوعی گره یا فاصله میان بخش های مختلف آکسون ایجاد می شود. همین موضوع، سبب شده تا انتقال پیام به صورت جهشی صورت گرفته و سرعت هدایت به طرز شگفت انگیزی زیاد شود. به همین دلیل، سرعت انتقال پیام در آکسون های میلین دار نسبت به سایر آکسون ها، بسیار بیشتر است.

ساختار و عملکرد میلین در بافت عصبی

انواع مالتیپل اسکلروزیس

RRMS یا Relapsing remitting MS: شایع ترین نوع ام اس، نوع RRMS می باشد. در واقع حدود ۸۵ درصد افراد مبتلا به ام اس به این نوع مبتلا هستند. اولین علائم و نشانه های RRMS حدودا در ۲۰ سالگی ظاهر می شود. پس از آن، ممکن است هفته ها دچار حملات عود کننده شده و پس از آن، بهبودی موقت حاصل گردد. مدت زمان بهبودی از چند روز تا چند سال متغیر است. اعصابی که تحت تأثیر قرار می گیرند، شدت حملات، میزان بهبودی و فاصله بین عودها در افراد مختلف متفاوت می باشد. سرانجام، تعداد زیادی از این افراد وارد مرحله بعدی یعنی secondary progressive phase of MS خواهند شد.
SPMS یا secondary progressiveMS: در این نوع، علائم بدون عود یا بهبودی شروع به حرکت می کنند. این تغییر معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ سال پس از تشخیص RRMS به وجود می آید. درمان و کنترل این بیماری روز به روز دشوارتر می شود. سرعت بهبودی و کنترل نیز در افراد مختلف یکسان نخواهد بود. مبتلایان به این بیماری، نمی توانند همانند گذشته از بدن خود استفاده کنند.
PPMS یا Primary Progressive MS: در PPMS، بیماری با گذشت زمان بسیار سخت تر خواهد شد و هیچ علائمی از بهبودی مشاهده نمی شود. درمان ها نیز معمولا پاسخ قابل توجهی ایجاد نمی کنند. حدود ده درصد از افراد مبتلا به ام اس به PPMS دچار می شوند. تقریباً تعداد مساوی از مردان و زنان به این حالت مبتلا خواهند شد. در سایر انواع بیماری، تعداد زنان ۳ تا ۱ از مردان بیشتر است.

بیماری MS چه علائمی دارد؟

تنگی کانال نخاعی

فیبرومیالژیا

بیماری MS چه علائمی دارد؟

علائم بیماری ام اس در همه افراد یکسان نیست. بسته به اینکه کدام قسمت از دستگاه عصبی مرکزی، تا چه حد تحت تأثیر قرار گرفته، علائم MS متفاوت و غیرقابل پیش بینی است. این علائم به مرور زمان تغییر کرده و معمولا بدتر خواهند شد. از شایع ترین علائم بیماری ام اس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشکلات در تعادل یا هماهنگی، اسپاسم یا لرزش عضلانی، لرزش یا کندی گفتار، مشکلات بلع، خستگی شدید و سرگیجه.
تاری دید یا دوبینی، از دست دادن جزئی یا کامل بینایی، سوزن سوزن شدن یا بی حسی، درد عصبی، حساسیت به گرما یا سرما
اختلال عملکرد مثانه و روده، بی اختیاری در ادرار، ادرار مکرر در طول شب، یبوست یا اسهال
اختلال عملکرد جنسی، مشکلات در حافظه و تمرکز، تغییر در سرعت و توانایی پردازش، اختلال در عملکرد شناختی
تغییرات شخصی و احساسی، اضطراب، افسردگی و مشکلات خواب

دلایل ابتلا به بیماری ام اس

همچنان هیچ علت دقیقی برای بیماری ام اس تشخیص داده نشده است، با این حال مطالعات نشان داده اند که بین ژنتیک، عوامل محیطی و شیوه زندگی تعامل پیچیده ای وجود دارد.
دانشمندان معتقدند که چندین ژن علاوه بر عوامل محیطی در استعداد ابتلا به MS نقش دارند.
برخی از ویروس ها خطر ابتلا به ام اس را افزایش می دهند، از جمله ویروس اپشتین بار
مطالعات متعددی ارتباط بین سطح ویتامین D و MS را نشان داده است. سطوح پایین ویتامین D ممکن است خطر ابتلا به ام اس را افزایش دهد.
بیماری MS در مناطق دورتر از خط استوا شایع تر است. البته هنوز دلیل مشخصی برای این مورد تعیین نگردیده است.
سیگار کشیدن نیز خطر ابتلا به بیماری ام اس را افزایش خواهد داد.

ام اس چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص بیماری ام اس از چالش های مهم در علم پزشکی است. در واقع هیچ تستی به طور قطع نمی تواند ثابت کند که شما مبتلا به ام اس هستید یا خیر! تشخیص بیماری ام اس فرایندی طولانی و زمان بر است. اولین قدم در تشخیص این بیماری، مشاهده علائم بیمار می باشد. بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا، لکنت زبان، لغزش یا مشکل در راه رفتن، درد چشم، دوبینی یا تاری دید، ضعف غیر معمول در اندام های تحتانی و کاهش بینایی از زنگ های هشدار بیماری ام اس محسوب می شود. البته این علائم نشانه های برخی از بیماری های دیگر نیز هستند، به همین دلیل است که تشخیص ام اس نوعی چالش محسوب می شود! پس از بررسی علائم، در صورت نیاز و تشدید نشانه ها، تست های متعددی از بیمار گرفته می شود:

MRI: این آزمایش تصویربرداری به پزشک اجازه می دهد تا نگاه دقیق تری به مغز داشته باشد. در این صورت تغییرات ناشی از مولتیپل اسکلروزیس قابل مشاهده خواهد بود، مانند علائم التهاب در قسمت های عمقی مغز یا نخاع.
بررسی مایع مغزی نخاعی: در این آزمایش، مایعی که از ستون فقرات عبور می کند بررسی می شود. پزشکان از آن برای جستجوی سطح بالای پروتئین و سایر موادی که نشانه بیماری هستند استفاده می کنند.
آزمایش خون: البته این آزمایش ثابت نمی کند که شما مبتلا به ام اس هستید، اما به پزشک در تشخیص آن کمک خواهد کرد.
معاینه چشم: در این آزمایش، آسیب ناشی از ام اس که به بینایی شما وارد شده است، بررسی خواهد شد. میدان دید، قدرت عضلات چشم و فشار داخل کره چشم از جمله مواردی هستند که در این روش تعیین می شوند.

شیوه های درمانی و کنترل بیماری ام اس

در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری ام اس وجود ندارد. تمامی داروهای شیمیایی یا تمرین های فیزیکی با هدف جلوگیری از گسترش بیماری انجام می شود. معمولا کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون خوراکی و متیل پردنیزولون داخل وریدی برای کاهش التهاب عصب تجویز می شوند. تبادل پلاسما نیز روش دیگری است که برای برخی از بیماران انجام می شود. اما یکی از روش هایی که برای همه بیماران مبتلا به ام اس واجب است، تمرینات ورزشی و تغییر سبک زندگی است. در این راه، متخصصین فیزیوتراپی کمک شایانی به شما عزیزان ارائه می دهند. معمولا اولین جلسه فیزیوتراپی به منظور معاینه کامل برای تعیین اختلالات شما و محدودیت های بدنی انجام می گیرد. پس از معاینه، فیزیوتراپیست بر اساس شرایط و اهداف شما یک برنامه ورزشی خاص برای شما تهیه کرده که می تواند از پیشرفت بیماری شما به طرز غیر قابل باور جلوگیری کند.

درمان مالتیپل اسکلروزیس یا MS در فردیس کرج

مالتیپل اسکلروزیس یا MS روش های درمانی متعددی دارد که فیزیوتراپی یکی از این روش ها میباشد که به بهبود بیمار در مسیر درمانی بسیار کمک میکند . کلینیک نشاط البرز واقع در فردیس کرج با همراهی متخصصین فیزیوتراپ به یاری بیماران عزیز در این منطقه امده است.

فیزیوتراپی در فردیس کرج

کار درمانی در کرج

تست نوار عصب و عضله در کرج

متخصص طب فیزیکی در کرج

نوار عصب و عضله