در این مطلب از درمانگاه نشاط البرز به برسی بیماری تاندینوپاتی کشکک، روش های درمانی چون تزریق درمانی، فیزیوتراپی، دارو های مسکن، روش های تشخیص و علایم بیماری میپردازیم…
تاندینوپاتی کشکک (patellar tendinopathy)
تاندون ها، دسته ای از رشته های ضخیم هستند که از بافت همبند ساخته شده اند. تاندون ها به طور کلی، ساختار پیچیده ای محسوب می شوند. این بافت، کلاژن زیادی درون خود جای داده است. همانطور که می دانید، کلاژن فراوان ترین پروتئین بدن است که سبب ایجاد خاصیت ارتجاعی و کشش می شود. به همین دلیل تاندون ها، بافتی بسیار مقاوم هستند. در مقایسه با ماهیچه ها، رگ های خونی کمتری در تاندون وجود دارد. به همین دلیل، در هنگام تمرین بیش از حد مستعد آسیب هستند و بهبود آن بسیار طولانی تر از انواع دیگر بافت در بدن است. در برخی از قسمت های بدن ، عضله مستقیماً به استخوان متصل است. اما این مورد همیشه امکان پذیر نیست چون فضای کافی بر روی استخوان وجود ندارد. به همین دلیل، وجود تاندون ها سبب شده تا استخوان و ماهیچه به یکدیگر متصل شده و همچنین فضای کمتری نیز ایجاد می کنند. در جریان برخی از حرکات، تاندون ها دچار آسیب می شود. یکی از نقاط آسیب پذیر، کشکک زانو بوده که در جریان برخی از حرکات، ضربه می بیند. در ادامه مقاله به بیان جزئیات این حالت می پردازیم. با ما همراه باشید
آناتومی کشکک
کشکک یا patella یک استخوان سزاموئید (یعنی استخوانی که در ضخامت یک وتر رشد می کند) است که در ضخامت وتر عضله چهار سر ران قرار دارد. این استخوان مثلثی شکل بوده و راس آن به سمت پایین جخت گیری کرده است. راس استخوان، توسط رباط پاتلا به برجستگی تیبیا متصل می شود. سطح پشتی پاتلا با ران مفصل می شود. این استخوان در جلوی مفصل زانو قابل لمس است. کشکک به عنوان کاسه زانو نیز شناخته می شود. کشکک بزرگترین اسنخوان سزاموئید در بدن می باشد. این استخوان از مراکز استخوان سازی متعدد منشأ می گیرد که از سه تا شش سالگی ایجاد شده و به سرعت با هم ادغام می شوند. کشکک استخوانی ضخیم و صاف بوده که پایه آن به صورت پروگزیمال است.
تاندینوپاتی کشکک (patellar tendinopathy) به چه صورت است؟
تاندونیت به طور کلی به معنی التهاب و کشیدگی بیش از حد تاندون است. به آسیب دیدگی و فشار بیش از حد بر روی تاندون کشکک که کششک را به استخوان ران (درشت نی) متصل می کند، تاندینوپاتی کشکک یا patellar tendinopathy می گویند. این بیماری به نام زانوی جهندگان نیز معروف است. در این حالت، تاندون شما ضعیف و دردناک شده و راه رفتن به سختی انجام می پذیرد. بیش از یک سوم ورزشکارانی که برای درمان تاندینوپاتی کشکک مراجعه کرده اند قادر به بازگشت به ورزش در مدت ۶ ماه نبوده اند .تاندونوپاتی کشکک یکی از مهم ترین منابع درد در زانو است. ۵۳٪ ورزشکاران مبتلا به تاندینوپاتی کشکک مجبور به کناره گیری از ورزش می شوند. این بیماری بیشتر در افراد جوان (۱۵ تا ۳۰ سال) اتفاق افتاده و در مردان شایع تر است.
چرا این بیماری به زانوی جهندگان معروف است؟
بیشترین فشار بر روی زانو به ویژه کشکک، در ورزش هایی اتفاق می افتد که با پرش و فرود زیادی همراه است. پرش یا فرود بیش از حد، تاندون کشکک را تحت فشار قرار می دهد. در ابتدا ممکن است آسیب زیادی به تاندون وارد نشود. اما با گذر زمان و افزایش بیش از حد فشار و پرش و فرود، میکروتروما ایجاد خواهد شد. آسیب به تدریج بدتر شده و باعث درد و اختلال در عملکرد زانو می شود. نتیجه آن ایجاد تاندینوپاتی کشکک است.
چه کسی معمولاً دچار تاندینوپاتی کشکک می شود؟
تاندونوپاتی کشکک معمولا گریبان گیر ورزشکاران رشته های مختلف مثل بسکتبال، والیبال، فوتبال، دو و میدانی (دویدن و پرش از ارتفاع)، تنیس، رقص، ژیمناستیک و اسکی را درگیر می کند. در افراد مسن، تاندونوپاتی به دلیل تحلیل رفتن تاندون در اثر آسیب های کوچکی که در طی زمان رخ داده، ایجاد می شود.
علائم تاندینوپاتی کشکک چیست؟
علامت اصلی تاندینوپاتی کشکک درد درست در زیر استخوان زانو است. این درد به طور تدریجی افزایش پیدا خواهد کرد. اولی باری که این درد را احساس می کنید، ممکن ات پس از ورزش باشد. اما در صورت گذر زمان و پیشرفت بیماری، درد تاندونوپاتی کشکک دائمی خواهد شد. در ابتدا ممکن است این بیماری تاثیر زیادی بر روی محدود شدن حرکات شما نداشته باشد. اما با گذر زمان، حرکات شما محدود و محدوتر خواهد شد. علاوه بر دردناک بودن، زانو به لمس نیز حساس خواهد شد. اگر این بیماری نادیده گرفته شود، در نهایت تاندون کشکک پاره می شود. به طور خلاصی، علائم تاندونوپاتی کشکک به شرح زیر خواهد بود:
- درد با پرش، فرود، دویدن و گاهی نشستن طولانی مدت بدتر می شود.
- شروع درد به تدریج است و معمولاً به افزایش فعالیت ورزشی مربوط می شود.
- حساسیت موضعی تاندون کشکک
- سفتی تاندون به ویژه در اول صبح
دلایل ایجاد تاندینوپاتی کشکک
تاندونوپاتی کشکک یک بیماری رایج است که در اثر فشار بیش از حد بر روی زانو ایجاد می شود. این فشارها باعث ایجاد میکروتروماهای ریز در تاندون خواهد شد. به مرور زمان با افزایش فشار، درد، التهاب و ضعیف شدن تاندون ایجاد می شود. عوامل مختلفی می توانند در بروز این بیماری موثر باشند و این موارد عبارتند از:
- عدم تعادل عضلانی، کشیدگی عضلات می تواند سبب ایجاد التهاب در تاندون شود.
- فعالیت بدنی شدید مانند دویدن و پریدن
- سفتی عضلات پا، عضلات ران و همسترینگ می توانند فشار را بر روی تاندون هنگام فعالیت افزایش دهند.
- اضافه وزن و چاقی
- فعالیت بدنی بر روی نواحی سفت و سخت
- بیماری های مزمن که تاندون را ضعیف می کنند.
تاندینوپاتی کشکک چگونه تشخیص داده می شود؟
در طول معاینه، پزشک ممکن است به قسمت هایی از زانوی شما فشار وارد کند تا محل آسیب شما شناسایی شود. درد ناشی از التهاب تاندون کشکک معمولا زیر مفصل زانوی شما قرار دارد. البته روش های تصویربرداری نیز در تشخیص تاندینوپاتی مورد استفاده قرار می گیرند:
- اشعه ایکس کمک می کند تا سایر مشکلات استخوانی که می توانند باعث درد زانو شوند، کنار گذاشته شود.
- با استفاده از امواج صوتی سونوگرافی تصویری تشکیل می شود که پارگی تاندون را نمایش خواهد داد.
- در MRI از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق استفاده می کند که می تواند تغییرات ظریف در تاندون کشکک را نشان دهد.
تاندینوپاتی کشکک چگونه درمان می شود؟
- داروهای مسکن: داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم سبب تسکین کوتاه مدت درد خواهند شد.
- تمرینات کششی: تمرینات کششی منظم و ثابت می توانند اسپاسم عضلات را کاهش دهند. عضلات ضعیف ران در کشیدگی تاندون کشکک شما نقش دارند. استفاده از تمرین های ترکیبی، سبب تقویت عضلات پای شما خواهد شد.
- یونتوفورز: این روش درمانی شامل پخش داروی کورتیکواستروئید بر روی پوست شما و سپس استفاده از دستگاهی است که بار الکتریکی کمی برای انتقال دارو از طریق پوست برای شما ایجاد می کند.
- محافظ تاندون کشکک زانو: این نوار که بر روی کشکک قرار می گیرد، به توزیع نیرو و در نهایت کاهش درد کمک می کند.
- تزریق کورتیکواستروئید: تزریق کورتیکواستروئید با در غلاف اطراف تاندون کشکک ممکن است به تسکین درد کمک کند. اما این نوع داروها همچنین می توانند تاندون ها را ضعیف کرده و احتمال پارگی آنها را افزایش دهند.
- تزریق پلاسما غنی از پلاکت: این نوع تزریق در برخی از افراد با مشکلات مزمن تاندون کشکک آزمایش شده است. برخی از مطالعات نشان داده که این روش سبب تشکیل بافت های جدید تاندون خواهد شد.
- عمل جراحي: در موارد نادر، در صورت عدم موفقیت در سایر درمان ها، پزشک ممکن است عمل جراحی را پیشنهاد کند.
