لکنت زبان
لکنت زبان (Tongue tie)
لکنت زبان: زبان، یکی از قوی ترین و انععطاف پذیر ترین ماهیچه های بدن محسوب می شود. زبان شما بدون وقفه کار می کند بدون اینکه حتی یک لحظه احساس خستگی کند! زبان یک فرد معمولا تقریبا چهار اینچ طول دارد. زبان هر فرد، گویای قصه سلامتی اوست.
رنگ زبان فرد می تواند نشان دهنده یک مشکل جدی سلامتی باشد. یکی از مشکلاتی که برخی از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند، لکنت زبان است. لکنت زبان می تواند علاوه بر صحبت کردن، بر سایر توانایی های فرد نیز تاثیر بگذارد. علاوه بر آن، اعتماد به نفس افراد مبتلا به لکنت زبان نسبت به سایر افراد کمتر است. اما لکنت زبان به چه دلیل ایجاد شده و چگونه می توان با آن مقابله کرد؟ در این مقاله به شرح جزئیات این حالت می پردازیم. با ما همراه باشید.
ساختار و آناتومی ماهیچه زبان (Tongue)
زبان انسان در سه عملکرد ویژه، نقش مهمی ایفا می کند؛ گفتار، بلع و تنفس. زبان، ساختار خاصی دارد. زبان به طور مستقیم به هیچ استخوانی وصل نبوده و بسیار انعطاف پذیر است. ریشه زبان از طریق عضلات هایوگلوسوس و ژنیوگلوسوس و غشای هیوگلوس به استخوان هیوئید متصل می شود. قسمت میانی زبان شامل ماهیچه های درونی و بیرونی است.
نوک زبان هم بخشی است که با دندان ها در تماس می باشد. با نگاه دقیق به قسمت پایانی زبان می توانیم فرنوم زبانی را مشاهده کنیم. فرنوم یک یک تار کوچک بافتی است که حرکت زبان را محدود می کند. در نزدیکی جایی که فرنوم با ریشه زبان برخورد می کند، مجاری بزاقی زیر فک قابل مشاهده خواهد بود. به طور کلی زبان از سه نوع بافت ماهیچه، چربی و همبند تشکیل شده است.
زبان، دارای گروهی از عضلات بوده که می توانند زبان را در جهت x ، y و z کوتاه کند. الگوهای کوتاه کننده سه بعدی ماهیچه ها باعث تغییر شکل های بزرگ یا کوچک در تمام جهات حرکت خواهند شد.
لکنت زبان (Tongue tie) چیست؟
لکنت زبان که با نام ankyloglossia نیز شناخته می شود، حالتی است که در آن، ساختار زبان دچار تغییر می شود. به طوری که فرنوم زبانی، غیر طبیعی و کوتاه بوده و در نتیجه، زبان نمی تواند به درستی حرکت کند. لکنت زبان در حدود سه درصد نوزادان رخ می دهد و احتمال ابتلا به این حالت در نوزادان پسر بیشتر خواهد بود. این مشکل می تواند مکیدن شیر از سینه مادر را تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری به مرور زمان، گفتار و بلع را نیز با مشکل رو به رو خواهد کرد.
تاثیر ankyloglossia بر تغذیه نوزادان از شیر مادر
لکنت زبان ممکن است بر روی توانایی کودکان در تغذیه از شیر مادر تاثیر داشته باشد. در این صورت، نوزاد نمی تواند به خوبی از سینه مادر، شیر دریافت کند و در نتیجه، روند افزایش وزن نوزاد به خوبی پیش نخواهد رفت. همچنین ممکن است به بافت سینه مادر نیز آسیب وارد شود. بهداشت دهان نیز می تواند بر اثر لکنت زبان، با مشکلاتی مواجه شود. البته همه نوزادان با این مسائل دست و پنجه نرم نمی کنند و این حالت فقط در تعداد کمی از نوزادان، به وجود خواهد آمد.
تاثیر ankyloglossia بر گفتار کودکان
شاید تصور کنید که لکنت زبان یک مشکل دائمی است. اما با تحقیقات نشان داده که در برخی از موارد، با رشد کودک، مشکل لکنت زبان برطرف خواهد شد. اما در تعداد دیگری از کودکان، این اختلال همچنان پا برجا خواهد بود. در نتیجه کودکان در ادای کلمات و حروفی که برای بیان به نوک یا سقف دهن نیاز دارند، با مشکل رو به رو شوند. چون زبان به نوک یا سقف دهن نمی رسد.
نشانه های لکنت زبان (Tongue tie) چیست؟
میزان علائم لکنت زبان ثابت نیست و از خفیف تا شدید طبقه بندی شده است. زبان ممکن است به شکل قلب به نظر برسد و یا دارای شکاف باشد. البته لکنت زبان همیشه دردسر ساز نیست. گاهی علائم به قدری خفیف است که هیچ مشکلی در زندگی روزمره ایجاد نمی کند. از مهم ترین علائم لکنت زبان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکل در چسباندن دهان هنگام شیردهی
- شیردهی بیش از حد طول می کشد.
- نوزاد دائما گرسنه است.
- ممکن است هنگام تغذیه نوزاد، صدای کلیک به گوش برسد.
- روند افزایش وزن نوزاد به درستی انجام نمی شود.
- اختلالات گفتاری و بلع به مرور زمان نشان داده می شود.
- کودکان ممکن است در لیس زدن بستنی با بوسیدن نیز مشکل داشته باشند.
چرا لکنت زبان ایجاد می شود؟
در جنین در حال رشد، زبان و کف دهان با یکدیگر ترکیب می شوند. پس از گذشت زمان، نهایتا این دو از یکدیگر جدا شده و تنها فرنوم باقی خواهد ماند. با بزرگ شدن نوزاد ، فرنولوم زبانی معمولاً نازک و کوچک می شود. در کودکانی که تحت تاثیر گره خوردن زبان قرار می گیرند، فرنوم به صورت ضخیم باقی مانده و عقب نمی رود. در نتیجه حرکت زبان با مشکلات متعددی رو به رو خواهد شد.
آیا لکنت زبان درمان دارد؟
در چند سال اخیر، با تشخیص اختلال فرنوم، پزشکان با عمل جراحی، فرنوم را قطع می کردند. اما امروزه پزشکان معتقدند که باید صبر کرد. چون ممکن است به مرور زمان، مشکل لکنت زبان برطرف شود. عمل جراحی انجام شده برای بریدن فرنوم زبان یا لبیال (بافت در مرکز لب بالا و پایین) فرنکتومی نامیده می شود. با توجه به سن افراد، نوع عمل نیز متفاوت خواهد بود. به طور مثال، در نوزادان کمتر از ۱۲ هفته، ناحیه مورد نظر با بی حسی موضعی، بی حس خواهد شد. البته ممکن است از بیهوشی عمومی نیز استفاده شود.
سپس سر نوزاد محکم نگه داشته شده و فرنوم به سادگی با قیچی جراحی یا لیزر بریده می شود. جالب است بدانید که نوزادان بلافاصله می توانند از شیر مادر تغذیه کنند. البته این روش نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. البته نادر بوده اما مواردی مثل خونریزی، عفونت، زخم، درد و آسیب به زبان و ناحیه اطراف آن گزارش شده است. برای بزرگسالان، عمل با بیهوشی عمومی انجام می شود. سپس فرنوم زبان تقسیم شده و ناحیه مورد نظر بخیه می شود. البته فرآیند بهبودی ممکن است چند هفته به طول بیانجامد. البته این عمل بنا به دلایلی در تعدادی از افراد انجام نمی شود. به همین دلیل استفاده از روش های گفتار درمانی می تواند اثرات لکنت زبان را به شدت کاهش دهد.
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در کرج
درمان لکنت زبان در فردیس کرج
کلینیک نشاط البرز واقع در فردیس کرج با راهکار های درمانی نوین کاردرمانی و گفتار درمانی به یاری بیماران دچار عارضه لکنت زبان امده است .